Değerli Okurlarım;
Malum pandemi dönemi hala devam ediyor ve hala da edecek gibi görünüyor. Bu kötü durum öncelikle havayollarımızı vurdu. Her havayolu kendine göre farklı çözüm arayışlarına girdi. Umar ve dilerim ki, öncelikle havacılık ile iştigal eden şirketlerimiz bir an önce normalleşmeye doğru hızla ivmelenir.
Hal böyleyken bu süreçten faydalanmak isteyenler de oldu.
Hatırlar mısınız bilemem ama bu durum Atlas Global’de de yaşanmış ve bu konu şu anda İflas masasında devam ediyor.
Yine hatırlarsınız ki, herkes Atlas Global konusunu konuşurken ben aşağıda linkini verdiği köşe yazımda Onur Air için atıfta bulunmuştum. https://www.airlinehaber.com/thy-ne-yapmak-istiyor-cankut-bagana-ne-dedi-onurzedelermi-geliyor-b737-max-lar-ne-zaman-ucabilir/
Bu yazımda kişisel görüş olarak Atlas Global de yaşananların, Onur Air’de de yaşanabileceğinden bahsetmiş ve bazı okurlarımdan, “ Erken öten horozun başını keserler” tarzında yorumlar atılmıştı. Bugün geldiğimiz noktada kimin erken öttüğü belli oldu. Kısaca Atlas Global çok kötü bir örnek oldu. Murat Ersoy’un bu planlı girişiminin tam da pandemi dönemi başlamasına çeyrek kala yapılmasını manidar görmüş ve bir yerlerden bilgi sızdırılma ihtimalini yazmıştım.
Atlas Global çeşitli entrikalarla uçuşları durdurarak ve bir dolu mağdur bırakmışken, Onur Air neden yapmasın ki… Hele, hele şirketin başında, âdeta şirketleri iflas ettirmenin yanı sıra, istenirse iflastan en az zararla çıkartmaktan öte mahareti olmayan bir genel müdür varken…
Bay Tosun’un yöneticilik yaptığı yerlerde uzun vadeli bir iş olanağı bulamazsınız. Tosun’un bu özelliği zora düşen şirketler için bulunmaz fırsat. Bay Tosun, bu mağduriyetin bir gün yaşanacağını düşünüp ona göre çoktan planlar yapmış ve olası iflas durumunda patronunu koruyacaktır. Cankut beyi en az zararla işin içinden çıkartmak onun işi…(tabi ki, bal tutan parmağını da yalayacaktır)
Sevgili Onur Air çalışanları; Çıkmayan candan umut kesilmez derler ya işte aynı o bekleyiş içindesiniz. Benim görüşüm, Onur Air yani Cankut Bagana planlı bir çalışma yürütüyor. Bir nevi ipe un seriyor. Pek de iyi niyetli olduğunu söyleyemeyeceğim.
Onur Air çalışanlarından bazıları, “Cankut Bey’de kimsenin alacağı kalmaz” diyorlar. Kendimi bir an Cankut Bey’in yerine koydum ve düşündüm. Onur Air’in kapısına yüzlerce çalışan geleceği önceden belli. Onur Air’in önünde çalışanlar arasında tartışmalar hatta kavgalar bile çıkabilme ihtimali vardı. O halde ben, madem bazı çalışanların dediği gibi Cankut Beyde para kalmaz, o halde mağdur olan 2000 kişiye, onlar daha genel müdürlüğün önüne gelmeden bir gün önce, tümünün hesaplarına 5.000’er TL yatırıp, iyi niyetimi gösterir, prestijimi korurdum.
Hesapladım da 2000 mağdur kişiye 5.000 TL verince bu rakam toplamda 10 milyon TL oluyor. 10 Milyon TL’yi sakın abartmayın. Bu rakamla, Akasya, İstinye Park ve Zorlu Center da penthouse bir daire veya Mercedes’in Maybach S650 serisinin eski modelinin ikinci elini alabilirsiniz.
Kısaca bildiğim kadarı ile Cankut Bey için bunlar ufak rakamlar ve mutlaka bankada bu kadar hazırda parası vardır. Şimdi ona buradan bir mesaj ileteceğim.
Sayın Bagana;
Madem çalışanlarınızı düşünüyor ve ortaklık veya satın alınmayı bekliyorsunuz. O halde bu isteğiniz bir gün mutlaka gerçekleşecektir. Bu 2000 çalışanınıza 10 Milyon TL gibi hiçte abartılı olmayan bir rakamı şimdilik verip, çalışanların alacaklarına mahsup etsenize…
Sevgili Cankut Bey ve Bay Tosun bu uygulamaya can suyu deniyor. Bilmem sizler hiç susuz ve yemeksiz kaldınız mı? Tabii ki kalmadınız ama inanın ki kalanlar var. İşte bu nedenle alacaklı çalışanlarınıza can suyu vermelisiniz.
Yahu çalışanlarınız sizden avanta para istemiyor, hak ettiği alacağını istiyor. Madem defaten ödeyecek paranız yok o halde taksit, taksit ödemeye başlayın. İYİ NİYETİNİZİ GÖRELİM Cankut Bey… Bakın işte o zaman sizin ipe un sermediğinizi anlarım. Yoksa sizi çalışanının hakkını vermeyen patron ilan ederim.
Tabii ki bu rakam çalışanlarınızın alacaklarının yanında çok az ama olsun, bu bir iyi niyet gösterisi olup çalışanları kapınızın önüne gelip bağırıp çağırmalarını önlerdi. Böyle giderse bu Onurzede çalışanları yarın öbür gün evinizin önüne kadar gelip pankartlarla protesto da edebilirler.
ONURZEDELER NE YAPMALI?
Bildiğiniz gibi geçen hafta Onur Air çalışanları 19 aydır çalıştıkları halde ödenmeyen maaş alacakları ve tüm diğer işçi alacakları için şirketin İstanbul ve eş zamanlı Antalya genel merkez binalarının önüne seslerini duyurmaya gitmişlerdi. Daha ses çıkartmalarına fırsat kalmadan Onur Air adına Kaptan Pilot Ercan Peksatıcı, 200 kişi kadar toplanan çalışan grubunun yanına giderek içeride Cankut Bagana’nın görüşmek için beklediğini ve 8 kişilik bir temsilci grubu seçerek gelmelerini istedi… Bu 8 kişi neredeyse 1,5 saat süren görüşmeden çıkıp bekleyen gruba şöyle bir açıklama yapmıştı:
“Bagana; borçlu uyuyamadığını, bu işi bir an evvel halledeceğini, şirketi başka birilerine devredeceklerini, o kişilerin herkesin borcunu ödeyeceğini ayrıca, 1-2 hafta içerisinde para geleceğini ve bunu biz çalışanlara dağıtacağını söyledi”
Açıklama enteresandı, 1-2 hafta içinde para gelir ama gelmez ise de mahcup olmamak adına 1 ay sonra ödeyeceğim diye süre istemiş … 1-2 hafta sonrası için şüphesi var ama 1 ay sonrasından eminmiş…
Farkındaysanız bu senaryoların hepsini Atlas Global filminde izledik. Baş Rol oyuncusu Murat Ersoy da ha bugün ha yarın para geliyor diye diye sonunda şirketi boşalttı ve iflas talebi ile mahkemeye başvurdu ama o senaryo kendi adına çok başarılıydı,
Şirketi boşaltırken işçiyi rehavete yada başka şey düşünmesine fırsat bırakmamak adına aralıklarla temsilciler çağırıp “bakın buradan para geliyor, su kağıtları imzalayın aramızda sözleşme yapalım 31 Ağustos’ta ödeyeyim” gibi senaryolar üretti. Bu şekilde işçiyi oyalarken şirketin içini boşalttıydı… Sakın ola ki Onur Airzedeler olarak bu oyunlara düşmeyin.
Ne yapmıştı Murat Ersoy;
1- Atlas çalışanları ödeme alacağız vaadiyle evde beklerken Ersoy şirketi boşalttı iflasa gitti
ve atlas çalışanlarının “alacak davası” açma hakkını ortadan kaldırdı…
2-Müflise karşı alacak davası açılamayacağından Atlas zedeler 1 sene bu iflas davasının sonuçlanmasını bekledi
3- Dava sonunda şirket iflas etti
4- Pandemi şartlarıyla giderek işsizliğin tavan yaptığı bu dönemde işsiz kalan çalışanlar bari ücret garanti Fonuna gideyim de İŞKUR’dan hakkımız desteği alalım dediler.
5-İşkur dedi ki; “2021/1 sayılı genelge var, bu genelge derki; şirket iflas ettiği tarihten itibaren 1 yıl geriye dönerim, o 1 yılda 1 tek gün dahi çalışmış olana bu fonu öderim”
Şimdi Ücret Garanti Fonundan yararlanmak için en kestirme yol olarak alacak davası açmak görünüyor.
Ama ülkemizde hak aramak da parayla… Bir avukat arkadaşa sordum. 50 bin liralık bir dava açmaya kalksanız harcı, masrafı, derken 1000 TL’yi gözden çıkaracaksınız. Dosya bilirkişiye havale edildiğinde 500 TL de ona ödeyeceksiniz. Kendi avukatınızla kaç liraya anlaşırsınız onu bilmem. Ailede, yakın çevrede bir avukat varsa belki bedava bakar davanıza. Tabii bu konuları profesyonel yardım almadan götürmek zor.
Bu arada aklıma gelen bir noktayı da hatırlatmadan geçmeyeyim. Biliyorsunuz, 2020 Nisan ayında kısa çalışma ödeneği ve işverenin ücretsiz izne çıkartma uygulaması başladı. Dolayısı ile Nisan 2020’den Haziran 2021 sonuna kadar çalışanların kâğıt üzerinde çalışır göründüğü bir dönem yaşandı.
Bu nedenle ben bu dönem için bir hak talebinde bulunulabileceğini düşünmüyorum. Bir hak varsa, pandemiden önce doğmuş ancak ödenmemiş alacaklar için söz konusu olabilir. Tabii bir de, 1 Temmuz 2021 tarihinden bugüne kadar geçen 3 aylık süreyi eklemek gerekiyor. Normal olarak bu son 3 ay için Onurair yönetiminin tüm çalışanlar için SGK’ya “çalışmışlar gibi” beyanname vermesi ve bildirmiş olması gerekiyor. Sigorta primlerini yatırmamış olması çalışanları bağlamıyor.
O bakımdan Onur calışanlarına önerim, e-devlete girerek Hizmet Dökümlerini kontrol etmeleridir.
Onur Air’li yöneticiler, iş sözleşmesini feshetmedikleri ama para da ödemedikleri için işçileri çalışır göstermek zorunda. Eğer Son 3 ayda SGK’ya bildirimde bulunmamışlarsa hemen SGK’ya durumu ihbar edin. Onur Air’e eminim bayağı ciddi bir ceza keser ve durumun düzeltilmesini isterler. Bu açıklamadan hareketle şunu söyleyebilir miyiz bilemiyorum.
Eğer 1 Temmuz’dan sonra sizi çalışır göstermişse, önümüzdeki 1 yıl içinde iflas veya konkordato ilan ettiğinde 3 aya kadar temel ücreti Ücret Garanti Fonundan almak mümkün olabilir diye düşünüyorum. Bu konuda uzman bir avukattan destek istemekte veya SGK Çağrı Merkezini arayarak bilgi almakta yarar var.
Toplantıdan sonra temsilcilerinin yaptığı açıklamada Bagana’nın satış halinde personelin alacakları ile birlikte kıdem tazminatlarının da ödeyeceğini söylediğinin belirtilmesi beni bir hayli şaşırttı. Bu söz, yer personeli için geçerli de, Cankut bey ve Onur’un üst yönetiminin gerek pilotların gerekse kabin memurlarının kıdem tazminatı haklarının bulunmadığını bilmemesi mümkün mü? Çünkü bu hak, toplu iş sözleşmesine tabi şirketlerde var. Mesela THY’de olduğu gibi…
İşin özeti Onur Air çalışanları sahipsiz ve çaresiz.. Hadi Onur’da sendika yok diyelim, peki meslek dernekleri nerede? TALPA’sı, TASSA’sı, UTED’i, TALTA’sı (üyesi olmasalar bile) niye bu zorda kalmış meslektaşlarına sahip çıkmaz?
Bu sözde dernekler, bu konuya sahip çıkıp mağdur üyelerini koruyabilselerdi ne güzel bir dayanışma örneği görür ve o derneklerin yönetimini canı gönülden kutlardım.
İyi Haftalar…
