Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ), gazeteci cinayetleriyle ilgili hazırladığı kapsamlı raporda, gazeteci cinayetlerinde geçen seneye göre önemli bir artış gözlendiğini ancak savaş haberciliğiyle alakalı ölümlerde azalma olduğunu kaydetti.
CPJ raporunda, demokratik ancak şiddet olaylarının yoğun olduğu ülkelerde çalışan gazetecilerin, suç örgütleri ve militan gruplar tarafından hedef alınmaları sonucunda mesleki faaliyetlerine karşı misilleme olarak öldürülen gazetecilerin sayısının 2020 yılında katlandığı ifade edildi.
VOA Türkçe’de yer alan habere göre CPJ, 2020 yılında dünya genelinde en az 30 gazetecinin öldürüldüğünü, bunlardan 21’inin mesleki faaliyetlerine misilleme olarak hedef seçildiğini ve geçtiğimiz yıl bu sayının 10 olduğunu açıkladı.
CPJ raporunda öldürülen diğer 9 gazetecinin ise dünyanın çeşitli bölgelerinde çatışmaları izledikleri sırada yaşamını yitirdikleri kaydedildi. 2020 yılında en fazla gazeteci cinayetinin Meksika, Afganistan ve Filipinler’de işlendiği belirtildi.
“ÇATIŞMALARDAKİ GAZETECİ ÖLÜMLERİ AZALDI”
CPJ, 2020 yılında gazeteci cinayetlerinde bir artış kaydedilmiş olsa da Ortadoğu’daki çatışmaların hafiflemesi, medyanın corona salgınına odaklanması ve salgın nedeniyle gazetecilerin daha az seyahat edebilmeleri neticesinde dünyada silahlı çatışmalar esnasında ölen gazetecilerin sayısının önceki yıllara göre azaldığı kaydedildi.
EN TEHLİKELİ ÜLKE: MEKSİKA
Raporda, Meksika’da 2020 yılında en az 4 gazetecinin mesleki faaliyetlerine misilleme olarak hedef seçilerek öldürüldüğü bir diğer gazetecinin de olay yerinde fotoğraf çekerken vurularak öldürüldüğü kaydedildi.
Meksika Cumhurbaşkanı Andres Manuel Lopez Obrador’un, 2018 yılının Aralık ayında iktidara geldiğinde basına karşı şiddeti bitirmek ve gazeteci cinayetlerinde cezasızlığa son vermek yolunda somut adımlar atılacağı güvencesini verdiği ancak verilere göre bu gelişmenin asla kaydedilmediğine dikkat çekildi.
CPJ’in gazetecilerin öldürüldüğü ve katillerin özgür kaldığı ülkeleri izleyen Küresel Cezasızlık Endeksi’ndeki son verilere göre, Meksika’daki gazetecilere yönelik baskılar azalmadan devam ediyor.
AFGANİSTAN’DA GAZETECİ ÖLÜMLERİNDE ARTIŞ
CPJ raporunda, dünyanın çeşitli bölgelerindeki çatışmalarda ateş altında kalan gazeteci ölümlerinin daha önceki yıllara göre azalsa da, çatışmaların yaşandığı ülkelerin gazeteciler için aşırı derecede tehlikeli olmayı sürdürdüğü belirtildi.
Raporda, 2019 yılında çatışma esnasında öldürülen gazeteci sayısında Afganistan’da önemli bir artış gözlemlendiği, militan grupların en az 4 gazeteciyi hedef seçerek öldürdüğü kaydedildi.
İran’ın idama mahkum edilen gazeteci RuhUllah Zam’ı 12 Aralık tarihinde infaz etmesiyle, bir gazetecinin bir devlet tarafından doğrudan ve kamuoyunun önünde katledildiği ilk örnek olarak tarihe geçtiği belirtildi.
Raporda 2020 yılında ayrıca dünya çapında siyasi ayaklanmalar görüldüğü, bu olayları belgeleyen gazetecilerin şiddete maruz kaldığı belirtildi:
- Ocak ayında Irak’ta, Dijlah TV muhabiri Ahmet Abdül Samat ve kameraman Sefa Gali, ülkenin güneyinde bulunan Basra şehrinde temel hizmetlerden yoksunluk, işsizlik ve yolsuzluk nedeniyle düzenlenen protestoları izlerken vurularak öldürüldü Nijeryalı gazeteci Onifade Emmanuel Pelumi ülkenin güneydoğusunda bulunan Lagos eyaletindeki ayaklanmaları haberleştirirken öldürüldü.
- CPJ araştırmalarına göre, devletlerin Corona virüsü salgınını ve siyasi ayaklanmaları haberleştirenlere tepkileri neticesinde 2020 yılında rekor sayıda gazeteci mesleki faaliyetlerinden dolayı hapisteydi.
“HAPİSTE SALGIN YÜZÜNDEN ÖLEN GAZETECİLER”
Salgının ayrıca gazetecileri sürekli değişen güvenlik önlemlerine uyum sağlamaya ve yerel yetkililerin koyduğu seyahat ve hareket sınırlamalarına uymaya mecbur bıraktığı belirtilen raporda, bazı gazetecilerin hapiste salgın hastalık nedeniyle öldüğü belirtildi. Raporda şöyle denildi:
- CPJ’in belgelediği üzere, virüs, muhabir ve foto muhabirlerinin işlerini yapmalarını zorlaştırmasının yanı sıra, mesleki faaliyetleri nedeniyle tutuklananlar için çok yüksek sağlık risklerine neden oluyor.
-
En az iki gazeteci hapisteyken corona virüsü nedeniyle öldü; Honduras’ta David Romero ve Mısır’da Muhammed Monir…
-
CPJ’in 2012 Uluslararası Basın Özgürlüğü Ödülü sahibi Azimjon Askarov, Kırgızistan’da çarptırıldığı ömür boyu hapis cezasını çekerken hastalanarak öldü. Ailesi corona virüsü nedeniyle öldüğünden şüpheleniyor.
CPJ’in öldürülen gazeteciler listesi hastalık nedeniyle ölen gazetecilerin sayısal olarak kapsama alınmadığı belirtildi.