Ziya Gökalp Türk Edebiyat tarihinde en önemli yazarlardan biridir.
Ziya Gökalp Kimdir?
1876 yılında Diyarbakır’da doğan Ziya Gökalp Türk Milliyetçiliğinin babası olarak bilinmektedir. Ziya Gökalp Türk yazar şair, toplum bilimci ve siyasetçidir. Bir dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde milletvekilliği de yapan kişidir.
Ziya Gökalp’ın Kısaca Hayatı
23 Mart 1879 yılında Diyarbakır’da doğmuştur. Babası Mehmet Tevfik Efendidir. Mehmet Tevfik Efendi Suriye Türkmenlerindendir. Annesi Zeliha Hanım’dır. Ziya Gökalp’e yönelik Kürt olduğu iddiaları yer alsa da kendisi bu iddiaları reddederek Türk olduğunu söylemiştir. Ziya Gökalp eğitimine doğduğu şehir olan Diyarbakır’da başladı. İlk olarak 1886 yılında askeri ortaokula başladı. Askeri okulda ki hocası olan İsmail Hakkı Bey’in düşüncelerinden etkilendi. Burada ilk defa özgürlüğün önemini anladı. Askeri okulun son sınıfına geldiğinde babasını kaybetti. Askeri okuldan mezun olduktan sonra amcasının yanında eğitim almaya devam etti. İslam ile ilgili amcasından aldığı eğitimler ile din anlayışı şekillendi.
Ziya Gökalp eğitim hayatına İstanbul’da devam etmek istedi. Fakat imkanlar el vermeyince mecburen lise eğitimi için Diyarbakır’da bir sivil liseye başladı. Lise hayatı çalkantılı geçti. O dönemlerde Osmanlı imparatorluğunda “Padişahım Çok Yaşa!” sloganına yeni bir anlayış getirerek “Milletim Çok Yaşa” dedi. Bu sözünden sonra kendisine soruşturma açıldı. Daha sonra sivil liseden 1894 yılında ayrıldı. Lise hayatından sonra dil öğrenmeye karar vererek amcasının yanında Arapça ve Farsça öğrenmeye karar verdi. Burada bir müddet tasavvuf ilmi ile de ilgilendi. Fransızcayı da bir yandan öğreniyordu. O zamanlar dünyada patlak veren kolera salgınından ötürü Doktor Abdullah Cevdet Bey ile tanıştı. Doktor’un fikirlerinden etkilenen Ziya Gökalp bir müddet Abdullah Cevdet Bey’den fikir alışverişinde de bulundu. Ziya Gökalp maddi sıkıntılar ve imkanların el vermemesi üzerine eğitim hayatını rayına oturtamadı. Buda Ziya Gökalp’i intihara kadar sürükledi.
class=”cf”>
Ziya Gökalp intihar girişiminin ardından kafasına sıktığı kurşun ile ameliyata alındı. Ağır yaralanan Ziya Gökalp bilinci açık bir şekilde ameliyat oldu. Ameliyatı tarihi kaynaklara göre morfinsiz olduğu söylenmektedir. İntiharının ardından kendisi ile tekrardan barışık hale geldi. Bu dönemde şiirler yazmaya başladı. Özgürlüğe karşı tutum sergileyenlere yönelik şiirler yazdı. Osmanlı devleti parçalanma sürecine girdikten sonra yeni akımlar ortaya atılmıştı. O dönemde yeni düşünce ve yeni akımlardan biri de Ziya Gökalp tarafından geldi. Ziya Gökalp Türkçülük ile Osmanlı’nın tekrardan dirileceğine ve eski günlerine kavuşacağına inanıyordu. Türkleşmek, İslamlaşmak ve Muasırlaşmak fikirlerini topluma yaydı. Mustafa Kemal Atatürk bir konuşmasında Ziya Gökalp için ise “Fikir Babam” diye tasvir etmiştir.
Ziya Gökalp’in Eserleri (Kitapları)
– Kızıl Elma
– Limni ve Malta Mektupları
class=”cf”>
– Türkleşmek, İslamlaşmak ve Muasırlaşmak
– Yeni Hayat
– Altın Işık
– Türk Töresi
– Doğru Yol
– Türkçülüğün Esasları
– Türk Medeniyet Tarihi
– Kürt Aşiretleri Hakkında Sosyolojik Tetkikler
– Altın Destan
– Üç Cereyan
– Hars ve Medeniyet
– Kuğular
Ziya Gökalp’in Sözleri
” Değildir kahraman yalnız er kişi. Bir arslan arslan’dır olsa da dişi. Söz ola kese savaşı, söz ola kestire başı.”
Ziya Gökalp’in Şiirleri
– Ali Kemal’e
– Turan
– Anne Sevisi
– Türkçe
– Vatan
– Asker Duası