Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu’nun toplantısının ardından basın açıklaması yapan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, “Her vaka hasta değildir. Çünkü testi pozitif çıktığı halde hiçbir semptom göstermeyenler var. Büyük çoğunluğu bunlar oluşturuyor.” açıklaması ile tepki çekti.
Türkiye’de corona virüsü pandemisinde ‘hasta mı, vaka mı?’ tartışmaları başladı. Sağlık Bakanlığı’nın günlük olarak açıkladığı tablolarda ise 28 Temmuz 2020 tarihine kadar bu verilerin ‘Toplam Vaka Sayısı’ olarak, 29 Temmuz’dan itibaren ‘Toplam Hasta Sayısı’ olarak açıklandığı görüldü.
Sağlık Bakanlığı- Türkiye Günlük Koronavirüs Tablosu
Bakanlığın Covid-19 bilgilendirme sayfasında yer alan günlük raporlarda ise 15 Eylül’e kadar ‘Yeni Vaka Sayısı’ olarak veriler işlenirken, 16 Eylül’den itibaren ise ‘Yeni Hasta Sayısı’ olarak günlük vakalar işlenmeye başlandı.
Sağlık Bakanlığı-Covid-19 Bilgilendirme Sayfası
‘Hasta sayısı-vaka sayısı’ ne demek? Konu ile ilgili sozcu.com.tr’ye konuşan Türk Tabipler Birliği önceki dönem başkanı Prof. Dr. Sinan Adıyaman, “Bir kişinin PCR testi pozitifse o kişi bir Covid-19 vakasıdır” açıklamasını yaptı.
Prof. Dr. Adıyaman Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın açıklamalarını şöyle değerlendirdi:
“TÜRKİYE BUNU HAK ETMİYOR”
“*Türkiye bunu hak etmiyor. Biz 6 aydır bunları söylüyoruz; ‘Verileri saklarsanız salgını kontrol edemezsiniz, asemptomatik vakalar ölüme sebep olabiliyor’ diyoruz. Kaç sağlık çalışanı, kaç vatandaş kaybedildi. Ama durum hafif gösterildi. Sağlık Bakanı’nın bu açıklamasına inanamıyorum. Her gün 60-70 can kaybı sıradanlaştırıldı. Vakaların doğru bir şekilde açıklanmaması ile toplumda bir rahatlama oldu. Aylardır toplumun gözüne baka baka verileri manipüle ettiler.
*Bazı insanlar ‘vaka sayıları önemli değil, korunun’ diyor. Pandeminin başından beri biz hekimler olarak kendimizi koruyoruz ama normal sandığımız insanlar biz hekimler ve toplum için bir bulaş kaynağı olmuş oldu. Verilerin şeffaf açıklanmaması salgının yayılmasına sebep oldu.
BİLİM KURULU AÇIKLAMA YAPMALI!
*Bakanlığın yurttaşların hayatını kaybetmesinden bir sorumluluğu var. Bilim Kurulu’nun da var. Bakan siyasi bir kişidir ama Bilim Kurulu bunun böyle olduğunu biliyor muydu? Bu açıklamayı yapmaları lazım. Üstelik Bakan Koca’nın dün yaptığı açıklamayı daha önce Prof. Dr. Kayıhan Pala yapmıştı ve ona bu açıklamasından dolayı soruşturma açılmıştı.
DSÖ BU DURUMDAN HABERDAR MI?
Sağlık Bakanı Koca’nın bu açıklaması ile uluslararası verilere de yanlış bilgiler girildiğini vurgulayan Prof. Dr. Adıyaman sözlerine şöyle devam etti:
“*Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) bu durumdan haberdar olduğunu sanmıyorum. Nisan ayının başında kod tartışmasını gündeme getirmiştik; ‘Covid-19 için önerilen uluslararası kodlar kullanılmıyor, ölüm sayıları düşük gösteriliyor’ demiştik.
DSÖ’nün corona virüsü vakaları için iki kodu var U07.1 ve U07.2. Bu kodlardan ilki kesin pozitif vakalar için, ikincisi ise klinik ve epidemiyolojik olarak Covid-19 tanısı konulan ancak laboratuvar testi ile kesinleştirilmemiş olası/kuşkulu olgular için kullanılıyor.
*O zaman bu tartışmada biz ‘Bakanlık 2. kodu kullanmıyor, bu vakalar doğal ölüm ya da bulaşıcı hastalık olarak kayıtlara geçiyor’ demiştik. Bakan Koca ise buna karşılık olarak DSÖ’nün şüpheli kodunu PCR testi yapamayan ülkeler için önerdiğini, Türkiye için ise doğrulanmış vaka olarak kullanıldığını söylemişti. Ama DSÖ aynı zamanda U07.2 kodunu da öneriyor.
*Netice olarak Bakan Koca, Nisan ayında yaptığı bir toplantıda “Biz PCR testi pozitif olan vakaları açıklıyoruz” demişti. Dün yaptığı açıklama ile Koca kendisini yalanlamış oldu. Biz de elbette bu durumu DSÖ ile görüşeceğiz.
“BAKAN, SALGINI DEĞİL SAYILARI KONTROL ALTINA ALDI”
Yapılan değerlendirmelerin bir başarı ya da başarısızlık öyküsü olarak yapılmaması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Adıyaman, sözlerini şöyle tamamladı:
*Semptomu olmayan insanlara da test yapılmalı. Ne kadar çok test yapılırsa o kadar çok vaka olur. Bir kişi semptom gösterse de göstermese de o kişi hastadır. Her vaka bir hastadır. Bu kadar çok ölümün, hasta sayısının olduğu tabloda başarı ya da başarısızlık öyküsü yaratılamaz. Amacımız bu olmamalı. Mühim olan salgınla hep birlikte mücadele etmektir. Ama Bakan salgını kontrol altına alacağına sayıları kontrol altına aldı.
