Türkiye etkisi altına alan soğuk hava dalgası birkaç gündür yurdun büyük bir bölümünde kar yağışına sebep oluyor. Pazartesi gecesi şiddetli kar yağışı esnasında şimşekler çaktı ve gök gürültüleri duyuldu.
İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Deniz Demirhan, pek çok kişide tedirginlik yaratan bu durumun çok sık yaşanmasa da doğal olduğunu söyledi. Kar yağışı esnasında şimşek çakması ve gök gürlemesinin panik yaratması için bir sebep olmadığının altını çizen Demirhan, gök gürültülü kar yağışının arkasında yatan nedenleri hurriyet.com.tr’ye açıkladı…
Öncelikle şimşek ve gök gürültüsünün nasıl oluştuğu konusunda bilgiler veren Demirhan, “Atmosferde yer seviyesinde sıcak hava yukarı seviyede de soğuk hava olduğu zaman, yerdeki hava yukarı doğru hareket ederken, soğuk havayla karşılaşır ve yukarıya doğru hareket eden kalın tabakaya sahip ‘kümülonimbüs bulutlarını’ oluşturur.
Bu bulutların yere yakın seviyesi ile tepe seviyesi arasındaki sıcaklık farkı fazladır. Buradaki sıcaklık farkından dolayı bulutların içerisinde su damlacıkları oluşur. Ancak yukarı seviyede ise buz kristalleri mevcuttur. Buz kristalleri ve su damlacıklarının elektrik yükü farklıdır, bundan dolayı arada elektrik akımı başlar ve şimşek oluşur. Şimşek oluştuğu sırada sıcaklık milisaniyeler içinde 30 bin derece kadar artar. Bu sıcaklık artışı ise gök gürültüsüne neden olur. Çünkü burada havanın genleşmesi söz konusudur. Havanın genleşmesi ile beraber de yıldırım sesi duyarız” dedi.
class=”cf”>
KAR YAĞARKEN ŞİMŞEK ÇAKMASI VE GÖK GÜRÜLTÜSÜ NORMAL Mİ?
Kar yağdığında gök gürültüsü olması ve şimşek çakması pek çok kişi tarafından tuhaf karşılanmasına karşın tamamen bilimsel bir açıklaması mevcut. Dr. Öğretim Üyesi Deniz Demirhan, konuya şöyle açıklık getirdi:
“Eğer kar yağdığında da yer seviyesiyle bulut tepesi arasında bir elektrik akımı başlarsa şimşek oluşabilir. Buz kristalleri ve su damlacıkları aynı ortamda bulunursa burada yine elektrik akımı söz konusu olabilir. Daha seyrek yaşanmasına rağmen bu normal bir durumdur.
Az olmasının sebebi bulutun içinde iki farklı fazın gerekliliğidir, yani bir buz kristali bir de su damlacığı. Kış aylarında kar yağdığında genelde o bulutun içinde farklı iki faz oluşmuyor, bütün hepsi buz olabiliyor. Bu nedenle kışın yıldırım nadir görülüyor. Deniz suyu sıcaklıkları kış aylarında daha yüksektir ve nemli bir ortam oluşturur. Böyle bir hareketin başlayabilmesi için nemli bir yer olması gerekir ki nem yukarıya doğru yükselsin ve yukarıdaki soğuk havayla buluşsun.
class=”cf”>
Deniz üzerinde havanın yukarıya doğru hareketi deniz sıcaklığı söz konusu olduğundan daha kolaydır. Bu nedenle bulutların deniz üzerinde oluşması daha kolay olur ve yıldırım nispeten denize yakın yerlerde daha sık görülür.”
5 SORU 5 YANIT | Neden bir gün yaz, ertesi gün kış yaşıyoruz?
‘PANİK YARATACAK BİR DURUM YOK’
Kar yağarken gök gürültüsünün çok sık olmasa da görülebileceğinin altını çizen Dr. Öğretim Üyesi Deniz Demirhan, “Olma ihtimali biraz daha zayıf. Çünkü bulutun içindeki yük dengesinin negatif ve pozitif yüklerden oluşması gerek. Ancak kış aylarında bulutun içi bazen yalnızca buz kristallerinden oluşuyor ve bu durumun oluşma ihtimali biraz daha düşüyor. O nedenle bu durumu kış aylarında daha nadir görüyoruz. Ancak olması da gayet normaldir, kışın şimşek çakmasında ve gök gürlemesinde panik yaratacak bir durum yoktur” şeklinde konuştu.