5 şubatta Sabiha Gökçen Havalimanı’nda Pegasus Hava Yolları’na ait uçağın pistte çıkması sonucunda 3 kişi hayatını kaybetmiş 177 kişi ise yaralanmıştı.
24 şubatta ise pilot ve yardımcı pilot ifadelerinin alınmasının ardından “taksirle birden fazla kişinin ölümü ve yaralanmasına neden olmak” suçundan tutuklandı.
Kazanın ardından hem yaralanan hem de büyük bir şok yaşayan yolcular ve aileleri şimdi de hangi hukuki yollara başvuracağı sorusuyla karşı karşıya.
Uçak kazaları; uçağı üreten firmanın yabancı olması (dolayısıyla merkezlerinin de yurtdışında olması), pilot, yardımcı pilot ve kulenin (DHMİ’nin) sorumlu olup olmadığı, ilgili havayolunun uçağın periyodik bakımlarını gerçekleştirip gerçekleştirmediği gibi birçok sorunun iç içe geçmesi nedeniyle çözümü oldukça güçlü konular.
– Kazanın bildirilmesinin ardından ön rapor hazırlanarak Kaza Araştırma ve İnceleme Kurulu’na gönderilir.
– İlgili savcılık bu rapordan da faydalanarak tarafların kusur durumunu tespit eder.
– Kusuru olanların ceza mahkemesinde yargılanmasının yanı sıra zarar görenler maddi ve manevi tazminat davası açma hakkını kullanır.
Kusuru araştırılması gereken kişiler ise sırasıyla kaptan pilot, ikinci pilot, operatör işletmecisi, kiralayanı veya sahibi, mahalli mülki amirler ve havaalanı işletmecisidir.
Maddi tazminat kaza sırasında kaybedilen eşyalar, hastane tedavileri ve ilaç masrafları gibi kalemleri karşılamaktayken; manevi tazminat ise yolcuların bu olay nedeniyle yaşadığı üzüntünün giderilmesini amaçlar. Aynı şekilde, kaza nedeniyle vefat eden vatandaşların aileleri de tazminat talep etme hakkına sahiptir.
Kusurun belirlenmesi bakımından; havayolu firması, pilot, yardımcı pilot ve kulenin kusur durumlar savcılığın incelemesi neticesinde belirlenecek. Boeing ise ancak uçağın üretiminde bir hata olması ve bunun kullanım sonucunda ortaya çıkması (gizli ayıp) halinde sorumlu tutulabilir. Uçak üreticisi olan Boeing firmasının merkezinin Chicago’da olması ve aynı uçağın yıllardır kaza yapmaksızın çalışması nedeniyle davanın diğer ilgililere yöneltilmesi daha mantıklı görünüyor.
Boeing’in doğrudan kusurlu olduğu tespit edildiği takdirde ise Chicago’da da dava açılması mümkün. Örneğin 25 Şubat 2009’da İstanbul’dan Amsterdam seferini yaparken Schiphol Havaalanı’na inişe geçtiği sırada düşen THY uçağı kazasına ilişkin davada kazanın bozuk altimetre (irtifa gösterge aleti) yüzünden meydana geldiği ve Boeing’in %80 kusurlu olduğu tespit edilmesi üzerine yolcular oldukça yüksek meblağlar talep ederek dava açmış; Boeing ise yolcularla dava dışı uzlaşmayı tercih etmiş ve ödenen meblağlar gizli tutulmuştu.
Kazanın gerçekleştiği yer olması ve Pegasus’un şirket merkezi’nin İstanbul/Pendik’te bulunması nedeniyle davaların İstanbul Anadolu (Kartal) Adliyesi’nde görülmesi gerekmekte. Türk Sivil Havacılık Kanunu’nun 106. maddesi gereğince görevli mahkeme ise asliye ticaret mahkemesi.(turizmgazetesi/AV. EKİM SU KÜFTEOĞLU)