İzmir’de meydana gelen ve merkez üssü Seferihisar açıkları olarak belirlenen 6.8 büyüklüğündeki deprem, şehrin tarihindeki en büyük depremlerden biri olarak da kayıtlara geçti. İzmir’in tarihinde bugünkü depremden büyük sadece 2 sarsıntı yaşandı.
Son olarak 2017 yazında Ege’de yaşanan peş peşe irili ufaklı depremler arasında 12 Haziran’da Karaburun açıklarında şiddetli bir deprem yaşanmış ve depremin şiddeti 6.3 olarak tespit edilmişti. Bu deprem 1955’te yaşanan 6.8 büyüklüğündeki depremden bu yana kaydedilen en büyük deprem oldu.
İzmir, yakın dönemde yine merkez üssü Seferihisar olan bir depremi 1992 yılında yaşarken o deprem 6.0 büyüklüğündeydi. Kayıtlarda detaylarıyla yer alan en eski depremlerden biri ise 7.0 şiddetindeki 1688 İzmir Depremi’ydi. 10 Temmuz’da yerel saat ile 12.59’da meydana gelen depremde tahmini olarak 16 bin civarında can kaybı yaşandı.
Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdürlüğü’nün İzmir Yakın Çevresinin Diri Fayları ve Deprem Potansiyelleri adlı raporunda yer alan İzmir’in deprem tarihçesinde bugün yaşanan deprem, en şiddetli depremler arasında yer aldı. İşte İzmir’de yaşanan ve en az 6.5 büyüklüğündeki depremler:
- MS 17 / 7.0: Ege bölgesindeki büyük felaketlerden biri olduğu söylenir. Batı Anadolu’da Efes’le birlikte 13 önemli İyon şehri tamamen yıkılmıştır.
- MS 178 / 6.5: İzmir şehri harap olmuş, pek çok yangın çıkmış, zeminde çatlaklar açılmış ve küçük iç liman kapanmıştır. Şehir tekrar inşası için 10 yıl süreyle vergilerden muaf tutulmuştur.
- MS 688 / 6.5
- 1039 / 6.8
- 1389 / 6.7: Bu depremde denizde oluşan dalga, ticaret merkezinin ortasına kadar gelmiş ve insanları orayı terk etmeye zorlamıştır.
- 1688 / 6.8: İzmir’de büyük tahribat olmuştur. Kıyıda kaymalar olmuştur. Bunun neticesinde, 30 m genişliğinde bir kanal açılmıştır. 15-20 bin kişinin öldüğünden bahsedilir. Deprem büyük bir alanda hissedilmiştir ve Tsunami oluşmuştur.
- 1739 / 6.8: Sarsıntı eski Foça’nın dörtte üçünü tamamen yıkmış ve toprak açılıp içinden bitüm fışkırmıştır.
- 1862 / 6.9: Deprem Turgutlu Kasabası’ndaki tüm evleri yerle bir etmiş; 280 kişinin ölümüne sebep olmuştur. Çevredeki diğer altı kasabada daha az zarar olmuştur.
- 1880 / 6.7
- 1883 / 6.8: Çeşme yarımadasının batı kısmında bulunan bütün köylerde geniş hasarlar olmuştur. İzmir’de hafif hasarlar yapmıştır. 15.000 kişinin öldüğü söylenir.
- 1928 / 6.5
- 1939 / 6.6: Depremin merkezi Dikili’ye çok yakın olup, Dikili ile Midilli arasındadır. 1000 ev yıkılmış, 41 kişi ölmüş, 68 kişi yaralanmıştır. Depremden sonra termal kaynaklar oluşmuştur. Dikili ile Bergama arasında yarıklar oluşmuştur.
- 1949 / 6.6: Çeşme ılıcasının suları çoğalmış, bazı akarsular da kesilmiştir. Sakız adasında da hasar olmuştur ve denizde çok şiddetli hareketler gözlenmiştir.
- 1955 / 6.8: İzmir’de birçok yapının duvarları çatlamış, bazı camilerin minareleri hasar görmüştür. Deprem sırasında büyük bir gürültü duyulmuş, Gediz ve Büyük Menderes nehirlerinde taşmalar meydana gelmiştir.
- 2020 / 6.8: Merkez üssü Seferhisar açıkları olan deprem İstanbul dahil tüm Marmara’da hissedildi. Buca ve Bayraklı ilçesinde yıkılan binalar olduğu öğrenildi. İlk sarsıntıdan ardından Ege bölgesinde 3,4 ve 4,7 aralığında 12 artçı deprem daha meydana geldi.
Kaynak: MTA / İzmir Yakın Çevresinin Diri Fayları ve Deprem Potansiyelleri
Deprem akıllara 2016’da Jeofizik Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Sinancan Öziçer’in İHA’ya yaptığı açıklamasını da getirdi. Öziçer, İzmir’in bir deprem bölgesi olduğunun altını çizmiş ve “Herkes şu an İstanbul’u düşünüyor. İstanbul depreminden bahsediliyor ama İstanbul’un kuzey tarafları 2. derece deprem bölgesinde. İzmir, kuzeyinden güneyine, doğusundan batısına tamamen 1. derece deprem bölgesinde olduğu için risk İzmir’de daha fazla” ifadelerini kullanmıştı.
‘İZMİR HAREKET HALİNDE’
1688’de İzmir’de çok büyük bir deprem meydana geldiğini belirten Öziçer, 1900’lü yıllara bakıldığında ise 6.0 büyüklüğünün üzerinde dört depremle karşılaşıldığını ifade etti. Öziçer, şunları söyledi: “İzmir sürekli hareket halinde. Biz yakın zaman içerisinde depremle karşılaşabiliriz. İzmir depreme alışmalıdır. Baktığımız zaman 30 yılda bir 6‘nın üzerinde büyük bir deprem meydana gelmiş. Önümüzdeki yıllarda böyle bir depremin olmayacağının garantisi yok, muhakkak olacaktır.”
Deprem Bilimci Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Övgün Ahmet Ercan, tam 12 gün önce bölgede büyük bir deprem olabileceği yönünde SÖZCÜ’ye uyarılarda bulunmuştu. Prof. Ercan, 18 Ekim’de Gökçeada açıklarında meydana gelen 4,3 büyüklüğündeki depremin ardından SÖZCÜ’ye yaptığı açıklamada “Bu deprem kuzey Ege’de 6,3 ile 7 arasında bir deprem yaratmak üzere hazırlandığını gösteriyor. Bundan Çanakkale, İzmir, Balıkesir, Edirne kıyı kesimi depremden etkilenir” demişti.