Peki bu ürünler gerçekten beyan ettikleri protein oranlarını içeriyor mu? Tarafımıza ulaştırılan analiz araştırması piyasada şu anda satışta olan birçok sporcu supplement ürününde etiketlerde beyan edilen protein oranlarından çok daha azının ürünlerde gerçekten yer aldığını gösteriyor. Çoğunlukla “Muscle”, “Full performance”, “King”, “Pro Rich”, “Huge” veya “Mega” gibi kas, performans, güç ve zengin içerik algısıyla satışa sunulan ve piyasada bilinen birçok ürünün içeriğindeki protein oranlarıyla etiketteki beyanların birbirini tutmadığı anlaşılıyor. Gördüğümüz analiz raporu sonuçlarına göre şu anda piyasada satışa sunulan bazı sporcu supplement ürününde etiketteki protein oranlarının gerçeği yansıtmadığı görülüyor. Bu analiz raporlarıyla tek paketi 1000-1500 TL gibi fahiş fiyatlarla satılan ürünlerin etikette beyan edilenin aksine, içeriğinde çok daha düşük oranda protein bulunduğunu ya da protein oranının çeşitli yöntemlerle yüksek gibi gösterildiğine dair bilimsel tespitler yapılabiliyor. Bugün sizlere piyasada satışta olan ve tüketiciyi aldatıcı nitelikte etikettekinden çok daha düşük oranda protein içeren ürünlerden, protein oranını çeşitli yöntemlerle arttıran firmalardan bahsedeceğiz. Elbette bu yayınları Türkiye’deki mevcut hukuk sistemine uygun şekilde, “haksız rekabet” adı altında firmaları koruyup kollayan yasal mevzuata aykırı olmadan, firma ve ürün isimlerini açıkça vermeden gerçekleştirmek durumundayız.
Ürün detaylarına girmeden önce supplement olarak bilinen sporcu gıda takviyelerinin %70’den fazla oranda protein içerdiğinde “yüksek proteinli” olarak tanımlandığını belirtelim. Buna göre piyasada etiket beyanlarına göre 100 gr’da 70 gr protein içeren ürünler olmasına rağmen, analiz raporu sonuçlarına göre 70 gr’dan daha az protein içeren ürünlerin de şu anda “yüksek proteinli” diye satışa sunulduğunu gözler önüne sereceğiz.
İlk olarak H*** M*** Whey Zero adıyla satışta olan ve ambalajında ÜRT: 11/22, SKT: 11/24 bilgileri bulunan, parti no bilgisine rastlanmayan bir ürüne bakıyoruz. Ürün TR-34-K-****** işletme kayıt numarasıyla İstanbul’da üretilerek satışa sunuluyor. Ürünün etiket beyanında 30 gr’lık tek porsiyonda 26 gr protein yani 100 gr’da 86,6 gr protein içerdiği bilgisi yer alırken, analiz raporunda bu oranın 100 gr’da sadece 1,3 gr olduğu gerçeğiyle yüzleşiyoruz.
Yine piyasada S****** N******** Platinum Series Whey adıyla satışta olan ve ambalajında Parti no:5456, TETT:03/24 bilgileri bulunan, TR-01-K-****** işletme kayıt numarasıyla Adana’da üretilen üründe de benzer protein aldatmacası göze çarpıyor. Ürün etikette 36 gr’lık tek porsiyonda 25,2 gr protein yani 100 gr’da 70 gr protein içerirken, analiz raporunda ürünün 100 gr’da sadece 26,3 gr protein içerdiği tespit ediliyor.
Benzer olarak piyasada N***** K*** Full Performance adıyla satışta olan ve ambalajında Parti no:1021 ve STT:01/23 bilgileri bulunan TR-34-K-****** işletme kayıt numarasıyla İstanbul’da üretilen ürün etiketinde 35 gr’da 20 gr protein yani 100 gr’da 57 gr protein içerdiği beyanı yapılmasına rağmen, analiz raporuna göre 100 gr’da sadece 4,4 gr protein içerdiği tespit ediliyor.
Piyasada tüketiciyi aldatıcı beyan yapan ürünler sadece bunlarla sınırlı değil. M***** B****** Whey Advanced ürünüyle satışta olan ve ambalajında parti numarası bilgisi yer almayan, ÜRT:03.06.2021 ve SKT:03.06.2023 üretim ve tüketim tarihlerine sahip, TR-34-K-****** işletme kayıt numarasıyla İstanbul’da üretilen üründe de etikette 35 gr’da 24 gr yani 100 gr’da 68,5 gr. protein yer aldığı bilgisi verilmesine rağmen, analiz raporunda ürünün 100 gr’da sadece 7,1 gr protein içerdiği anlaşılıyor.
Yine piyasada N**** P*** Whey Classic with B6 Vitamin ismiyle satışta olan ve üzeribde üretim ve son tüketim tarihi ya da parti numarası görülmeyen ürünün etiket beyanında 100 gr’da 57,5 gr protein içerdiği bilgisi yer alsa da, ürünün analiz raporlarına göre 100 gr’da 42,2 gr protein içerdiği anlaşılıyor.
Son olarak piyasada Z*** N******** Whey Classic Series adıyla satışa sunulan ve ambalajında parti no bilgisi yer almayan, ÜRT:10.06.2020 ve SKT:10.06.2025 üretim ve tüketim tarihlerine sahip, TR-34-K-****** işletme koduyla İstanbul’da üretildiği anlaşılan üründe de 36 gr’lık porsiyonda 20,25 gr. protein yani 100 gr’da 56,5 gr protein içerdiği beyan edilen ürünün analiz raporu sonucuna göre 100 gr’da sadece ve sadece 0,8 gr protein içerdiği anlaşılıyor.
Fakat yapılan aldatmaca ve tağşişler maalesef bunlarla sınırlı değil. Elimizde analiz raporlarıyla piyasada yer alan bazı supplement ürünlerinin içeriğine beyan edilenden 10-15 kat daha fazla oranda “Glisin” eklenmesi suretiyle protein oranının arttırıldığına dair tespitler yer alıyor. Molekül ağırlığı düşük olması sebebiyle en küçük aminoasit olarak bilinen Glisin, aynı zamanda kolajendeki temel aminoasittir. Fakat bazı ürünlerde Glisin’in beyan edilenden kat kat daha fazla kullanılmasının sebebi, yüksek oranda Glisin ilave edilmesi yoluyla üründeki toplam protein oranının yüksek gösterilmesidir. Öyle ki, 1 gr Glisin ürünlerin analiz sonuçlarında %30 daha fazla yani 1,3 gr protein içeriyor gibi bir etki göstermektedir. Bu haliyle etiketinde 100 gr’da 1,9 gr. Glisin içeren bir ürünün gerçekte 25 gr. Glisin içerdiği ve bu yolla da üründeki toplam protein oranında 33 gr daha protein varmış gibi göstermesi sağlanabilmektedir. Şimdi sizlere piyasada satışına devam edilen ve içeriğine “Glisin” eklenmesi yoluyla protein oranının arttırıldığı ürünlerden bahsedeceğiz.
İlk olarak S** S**** S**** N******* Command Quadro adıyla satışta olan ürün etiketinde 30 gr’lık tek porsiyonda 23 gr yani 100 gr’da 76 gr protein içerdiği beyanı yapılıyor. Ürünün analiz raporuna bakıldığındaysa ürün içeriğinde 100 gr’da 68,2 gr protein bulunduğu anlaşılıyor. Bu haliyle ürün beyan edildiğini aksine 70 gr’dan daha az protein içerdiği için başta bahsettiğimiz “yüksek protein” tanımlamasına uymuyor. Diğer yandan ürünün etiketinde 1000 gr’da 1500 mg yani 1,5 gr Glisin içerdiği beyan edilmesine rağmen üründe analiz raporu sonucuna göre 100 gr’da 14 gr Glisin bulunduğu anlaşılıyor. Ürünün bu haliyle beyan edilenden neredeyse 10 kat daha fazla Glisin eklenmek suretiyle protein oranının %30 oranında daha yüksek hesaplanmasının sağlandığını belirtelim.
Diğer yandan yine piyasada satışta olan B** B*** P**** Eco Tactical Whey ürün etiketinde de 40 gr’da 23 gr yani 100 gr’da 57,5 gr protein beyanı yapılıyor. Ürün analiz raporlarına göre 100 gr’da 51,8 gr protein içeriyor. Yaptığımız incelemede ise ürünün Glisin oranının etiket beyanında yer almadığı fakat analiz raporunda 100 gr’da 13,3 gr Glisin içerdiği anlaşılıyor. Yani bu üründe de beklenenden çok daha yüksek oranda Glisin ilavesi yapılmak suretiyle üründeki toplam protein oranının arttırıldığı anlaşılıyor.
Piyasada aktif olarak satışta olan K*** P**** Sports Whey Bolig ürününün etiket beyanında 32 gr’da 24 gr. yani 100 gr’da 70 gr protein içerdiği bilgisi yer alıyor. Ürün analiz raporunda da 100 gr’da 71,7 gr. protein içerdiği anlaşılıyor. Bu haliyle ürün “yüksek protein” kriterlerine hem etiket beyanı hem de analiz sonuçlarına göre uyum sağlıyor. Fakat analizin detaylarına bakıldığında ürün etiketinde 100 gr’da 1,97 gr olarak beyan edilen Glisin oranının analiz sonucunda 25 gr yani neredeyse 13 kat daha yüksek olduğu görülüyor. Buna göre bu üründe de beyan edilenden çok daha fazla oranda Glisin eklenmesi suretiyle üründeki toplam protein oranının arttırıldığı anlaşılıyor.
Son olarak piyasada S*** N****** Gold Whey adıyla satışta olan ve etiket beyanına göre 35 gr’da 512 mg yani 100 gr’da 1,46 gr olarak beyan edilen Glisin oranının analiz raporunda tam 20 kat yani 100 gr’da 30 gr olarak tespit edildiği anlaşılıyor. Bu haliyle beyan edilenden çok daha yüksek oranda Glisin ilave edilerek üründeki toplam protein oranının Glisin miktarı çerçevesinde %30 daha yüksek gösterildiği anlaşılıyor.
İşte bu haliyle elimizde yer alan analiz raporları doğrultusunda sporculara yönelik yüksek fiyatlarla satılan supplement ürünlerinin etiket beyanlarıyla analiz raporları arasında aldatıcı ve tağşiş niteliğinde olduğu görülen farklar olduğunu sizlere aktarmış oluyoruz. Gıda Dedektifi’nin bu yayınıyla daha önce bahsetmemiş olduğumuz supplement takviye edici gıda ürünleriyle ilgili de çarpıcı ve tüketicinin lehine daha önce emsali olmayan bir yayına imza atmış oluyoruz. Elimizdeki tüm raporları ve etiket beyanlarının karşılaştırmalarını da üreticilerin çoğunlukla İstanbul’da olması sebebiyle İstanbul Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ile ivedilikle paylaşacağımızı kamuoyuna ilan ediyoruz. Söz konusu aykırılıkların bakanlık yoluyla tespit edilmesi ve tüketiciyi aldatıcı yönde üretim yapan firma ve kişilerin cezalandırılması gerek kamu sağlığı gerekse kamu düzeni açısından büyük önem taşımaktadır. #NeİçtiğiniziBilin