İstanbul 8. Aile Mahkemesi, evlenmeden önceki soyadının kullanılmasına izin verilmesi talebiyle açılan davada itiraz konusu kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle kuralın iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvuruda bulundu. Başvuruyu inceleyen Anayasa Mahkemesi, Türk Medeni Kanunu’nun 187. Maddesini iptal etti. İlgili kanunda, kadının evlenmekle kocasının soyadını aldığı, ancak daha sonra yapacağı yazılı başvuru ile kocasının soyadının önünde önceki soyadını da kullanabileceği yer alırken, anılan maddenin ikinci cümlesinde daha önce iki soyadını kullanan kadının bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabileceği düzenlenmiştir. Anayasa Mahkemesi’nin söz konusu 187. Maddeyi iptalinin yürürlüğe girmesiyle kadınlar evli oldukları erkeklerin soyadını taşımak zorunda kalmayacak.
İstanbul 8. Aile Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı iptal başvurusunda, erkeğin doğumla kazandığı soyadını ömrü boyunca kullanması mümkün iken aynı hakkın kadına tanınmamasının eşitlik ilkesiyle bağdaşmadığını bildirdi.
Başvuruyu değerlendiren Anayasa Mahkemesi, kadının evlendikten sonra kocasının soyadını almasının ailenin ortak bir soyadına sahip olmasını mümkün kılan tek seçenek olmadığını belirterek, “Eşlere içlerinden birinin soyadını veya bunun dışında bir adı ortak soyadı olarak belirleme imkanının tanınması ya da ortak soyadının eşlerin evlenmeden önceki soyadlarının birleşiminden oluşacağının öngörülmesi de mümkündür. Kaldı ki ortak soyadının aile bağlarını korumanın zorunlu unsuru olduğunun, bu manada eşlerin ortak soyadı taşımamaları halinde aile bağlarının hiçbir şekilde korunamayacağının söylenmesi de zordur. Buna göre aile bağlarının korunup güçlendirilmesi amacının da kuralla öngörülen farklı muamelenin makul nedeni olarak kabul edilmesi mümkün değildir. Kadının evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra ancak eşinin soyadının önünde kullanabileceğinin öngörülmesinin başka bir nedeni ise tespit edilememiştir” denildi.
Anayasa Mahkemesi, evlenmeden önceki soyadının evlendikten sonra da tek başına kullanılması bağlamında kadın ve erkek arasında kuralla öngörülen farklı muamelenin nesnel ve makul bir sebebe dayanmaması sebebiyle eşitlik ilkesini ihlal ettiğini açıkladı.
Yüksek Mahkeme, yaptığı inceleme ve değerlendirmelerin sonucunda, Üyeler Kadir Özkaya, Muammer Topal, Yıldız Seferinoğlu, Selahaddin Menteş, İrfan Fidan ve Muhterem İnce’nin karşı oyları ile Türk Medeni Kanunu’nun 187. Maddesinin birinci cümlesinin Anayasa’ya aykırı olduğuna karar verdi. 187. Maddenin ikinci cümlesinin de iptaline karar verilirken, karar, Resmi Gazete’de yayımlandıktan 9 ay sonra yürürlüğe girecek.
İstanbul 8. Aile Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı iptal başvurusunda, erkeğin doğumla kazandığı soyadını ömrü boyunca kullanması mümkün iken aynı hakkın kadına tanınmamasının eşitlik ilkesiyle bağdaşmadığını bildirdi.
Başvuruyu değerlendiren Anayasa Mahkemesi, kadının evlendikten sonra kocasının soyadını almasının ailenin ortak bir soyadına sahip olmasını mümkün kılan tek seçenek olmadığını belirterek, “Eşlere içlerinden birinin soyadını veya bunun dışında bir adı ortak soyadı olarak belirleme imkanının tanınması ya da ortak soyadının eşlerin evlenmeden önceki soyadlarının birleşiminden oluşacağının öngörülmesi de mümkündür. Kaldı ki ortak soyadının aile bağlarını korumanın zorunlu unsuru olduğunun, bu manada eşlerin ortak soyadı taşımamaları halinde aile bağlarının hiçbir şekilde korunamayacağının söylenmesi de zordur. Buna göre aile bağlarının korunup güçlendirilmesi amacının da kuralla öngörülen farklı muamelenin makul nedeni olarak kabul edilmesi mümkün değildir. Kadının evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra ancak eşinin soyadının önünde kullanabileceğinin öngörülmesinin başka bir nedeni ise tespit edilememiştir” denildi.
Anayasa Mahkemesi, evlenmeden önceki soyadının evlendikten sonra da tek başına kullanılması bağlamında kadın ve erkek arasında kuralla öngörülen farklı muamelenin nesnel ve makul bir sebebe dayanmaması sebebiyle eşitlik ilkesini ihlal ettiğini açıkladı.
Yüksek Mahkeme, yaptığı inceleme ve değerlendirmelerin sonucunda, Üyeler Kadir Özkaya, Muammer Topal, Yıldız Seferinoğlu, Selahaddin Menteş, İrfan Fidan ve Muhterem İnce’nin karşı oyları ile Türk Medeni Kanunu’nun 187. Maddesinin birinci cümlesinin Anayasa’ya aykırı olduğuna karar verdi. 187. Maddenin ikinci cümlesinin de iptaline karar verilirken, karar, Resmi Gazete’de yayımlandıktan 9 ay sonra yürürlüğe girecek.
KAYNAK-SABAH