Türkiye’den ihraç edilen yerli Ayçiçek yağının Çin’deki bir markette
satıldığına dair fotoğraf paylaşmıştık. Bu fotoğraf ile birlikte Türkiye’deki
ayçiçek yağlarının ithal tohumlar içerdiğine de aynı paylaşımda dikkat çekmiştik.
Instagram ve Facebook yayınlarından sonra sizlerden tarafımıza yüzlerce ayçiçek
yağı fotoğrafı geldi. Ve bu vesileyle gördük ki; bugün kooperatif markalarından
tutun, yıllardır tüketici nezdinde güven oluşturmuş yerli markalara kadar
neredeyse her markanın ayçiçek yağında yerli tohumlarla birlikte ithal tohumlar
kullanılıyor. Bunu da ambalajlardaki; “Menşei: Yerli/ithal hammaddeden üretilmiştir”
ifadeleriyle görüyoruz.
Bu yayın öncesinde Ticaret Bakanlığı verileri üzerinden yaptığım değerlendirmede Türkiye’de 2019 itibariyle ayçiçek tohumu ekim alanlarının 648 bin hektar, üretimin ise 1,8 milyon ton olduğunu öğrendim. Aynı yıl üretim Ukrayna’da 15,5 milyon ton, Rusya’da 12,6 milyon ton ve Avrupa Birliği ülkelerinde 9,6 milyon ton olarak kayda geçmiş. İthalat rakamlarına baktığımızdaysa; Türkiye’nin ayçiçek tohumu ithalatının 2018-2019 döneminde 780 bin ton olduğunu görüyoruz. Dünyadaki toplam ayçiçek tohumu ithalatının 2,7 milyon ton olduğu kabulüne dayanarak dünyadaki ithalatın üçte birini yapıyoruz. Gelelim ihracat rakamlarına. Türkiye 2018-2019 döneminde 420 bin ton ayçiçek yağı ihraç ediyor. Buna karşılık olarak 550 bin ton ayçiçek yağı ithal ediyoruz. Yani ayçiçek tohumu yanısıra Türkiye’de ihraç edilenden daha yüksek oranda ithalat yapılıyor.
Bunun acı
tablosunu dediğimiz gibi birçok köklü markada görürken en dikkat çekici ürün Trakyağ
markalı ürün oldu. Öyle ki; Trakyabirlik adıyla bilinen Trakya Yağlı Tohumlar
Tarım Satış Kooperatifleri Birliği tarafından üretilen Trakyağ markalı ayçiçek
yağının da ithal tohum kullanılıyor. Daha da acı olanı Türkiye’de ayçiçek
üretimi açısından Tekirdağ 1,4 milyon dekar alan ve 347 bin ton üretim ile ilk
sırada yer alıyor. Bunun yanısıra sadece Torku ve Tarım Kredi Birlik markalı
ürünlerde Menşei: Türkiye ifadesine rastlıyoruz. Bu haliyle ayçiçek yağı
alırken de etiket okumanın önemini birkez daha anlıyoruz. #NeYediğiniziBilin