Değerli okurlar, enflasyon buldozer gibi ezip geçmeye devam ediyor. Nisan enflasyonu % 70’i buldu. “Enflasyon yetmiş, iş bitmiş” demeyin, devamı da var. Yılsonuna doğru üç haneli rakamı görürsek şaşırmayalım. Bu arada dolar da kış uykusundan uyandı, kafayı kaldırdı. Fiyatlar hızla artarken, maaşlar da daha hızlı şekilde eriyor.
Biliyorsunuz THY ile Hava iş, 1 Ocak 2022 günü resmen başlayacak Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerin(!) 1 hafta önce başlatmış, genelde aylarca devam eden bu süreç henüz görüşmelere geçmeden 1 günde sonuçlanmış ve maaş zamları açıklanı vermişti. Aslında tarafların çalışanlara verdiği mesaj açıktı: “Siz paradan başka birşey düşünmezsiniz. Alın size çok merak ettiğiniz maaş zamları !” İdari maddelermiş, çalışma koşullarıymış, geçin bunları… Varılan anlaşmaya göre Temmuz-Aralık 2021 döneminde oluşacak TÜFE’ye % 60 artış uygulanacaktı. Aradan 10 gün geçti TÜFE oranı yaklaşık % 25 olarak açıklandı, zam oranı da kesinleşti. THY ile yetkili sendikanın anlaştığı 23 Aralık 2021 günü dolar kuru 11,45 TL idi. Kur Korumalı mevduat hesabının devreye girmesi ile dolar düşmüştü. Bu şartlarda % 85 iyi para sayılabilirdi. 1,5 yıl önce maaşların yarı yarıya düşürülmesi unutulmuştu. Bu rakamın % 25’i, geçmiş 6 ayın kaybını telafi etmek için verilmişti. % 60 ise maaşlarda yapılan indirim karşılık olarak uygun görülmüştü.
KESİNTİNİN İADESİ BUHARLAŞACAK…
Aradan aylar geçti. Bugün yaşanan enflasyona bakıldığında İlker beyin ileri görüşlülüğünü(!) takdir etmeden geçmeyelim. İlker bey, bu zam oranını belirlerken herhalde yanındakilere “Merak etmeyin 3 aya kalmaz bu para pula döner.” demiştir. Gerçekten de öyle oldu. İlk 4 aylık enflasyon % 32’yi buldu. Dolayısı ile % 60’lık zammın % 32’si badem oldu. Mayıs- Haziran aylarındaki TÜFE’yi de % 15 olarak hesaplarsak neredeyse alınan “indirimin iadesi” 6 ayda buharlaşmış olacak. Dediğim gibi % 60’a ilaveten verilen o % 25’i hiç saymayın. O oran TÜFE karşılığıdır ve Temmuz-Aralık 2021 arasında gerçekleşen enflasyonu telafi için verilmiştir.
Şimdi durup düşünelim. Ya İlker bey % 25 enflasyonun üzerine % 60 değil de, % 15 veya % 20 gibi bir rakam verseydi? O para daha ilk 2 ayda uçup gidecekti. Bu çerçevede, İlker beyin 1 ay sonrasında ülkede yaşanacak ağır enflasyon sürecini önceden gördüğünü mü söylemek mi doğru olur yoksa giderayak personele kendince bir kıyak(!) yapma düşüncesi ile mi açıklamak mümkün olur? Takdir sizin…
BOLAT’IN TARİHİ PRİM MÜJDESİ!
Bu arada, Ahmet Bolat’ın 2022 yılında 1.4 milyar dolarlık bir kar hedefi koyarak bunun % 10’unu personele dağıtacağını söylemesini de aynı pragmatik anlayışın devamı olarak değerlendirmekte fayda var. Bakın vaatler hep para ile ilgili… Oysa “sudan sebeplerle kimseyi işten atmayacağız, iş güvencenize biz sahip çıkacağız, çalışma koşullarını düzelteceğiz.” dese daha anlamlı olmaz mı? Üstelik bu vaatlerin maliyeti yok veya daha az. Ayrıca 1,4 milyar dolar yerine mesela 1 milyar dolar kar edilse, personele prim verilmeyecek mi? Bu konuda görüşümü daha önce de yazdım. Fırıncılık ve bakkallıktan yetişme bay Hamdi’nin icadıydı bu prim meselesi. Üç kuruş prim verir sıkışınca da personele zam vermeme veya hak ettiğinden az verme formülünü devreye sokardı. Oysa formül basittir: “Kar payı veya prim de istemem, özveride de bulunmam. Bana hakkım olanı zamanında öde, primin de kar payın da senin olsun.” Bu düşünce ile hareket edilse idi, pandemide konfeksiyondaki son ütücü maaşına çalışmak zorunda kalmazdı THY personeli….
*****************************************
19 Mayıs, bir ulusun Mustafa Kemal paşa önderliğinde ayağa kalktığı ve vatanına, istiklaline ve istikbaline sahip çıktığı gündür. Ülkemizin kurtuluş ateşinin yakıldığı 19 Mayıs’ı bu yıl da çoşku ile kutlayacağız. 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramımız kutlu olsun.
