Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), 2023 yılına ilişkin görünümünü yükseltirken havayolu sektörünün kârlılığının güçlenmesinin beklendiğini açıkladı.
Bunlara da Göz Atabilirsiniz
IATA 2023 önemli noktalar;
Havayolu sektörü net kârının 2023 yılında 9,8 milyar dolara (%1,2 net kâr marjı) ulaşması beklenmektedir ki bu rakam bir önceki tahmin olan 4,7 milyar doların (Aralık 2022) iki katından fazladır.
Havayolu sektörü işletme kârının 2023 yılında 22,4 milyar dolara ulaşması beklenmekte bu rakam Aralık ayındaki 3,2 milyar dolarlık işletme kârı tahminine göre çok daha yüksek. Bu rakam aynı zamanda 2022 yılı için tahmin edilen 10,1 milyar dolarlık işletme kârının da iki katından fazladır.
2023’te yaklaşık 4,35 milyar kişinin seyahat etmesi bekleniyor bu rakam 2019’da uçan 4,54 milyar kişiye yaklaşıyor.
Kargo hacminin 57,8 milyon ton olması bekleniyor; bu rakam, uluslararası ticaret hacmindeki keskin yavaşlamayla birlikte 2019’da taşınan 61,5 milyon tonun altına düştü.
Toplam gelirlerin bir önceki yıla göre %9,7 artarak 803 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Sektör gelirleri 2019’dan (838 milyar dolar) bu yana ilk kez 800 milyar dolar sınırını aşacak. Giderlerdeki artışın ise yıllık %8,1 ile sınırlı kalması bekleniyor.
“2023’teki havayolu finansal performansı beklentileri aşıyor. Daha güçlü karlılık birkaç olumlu gelişmeyle destekleniyor. Çin, COVID-19 kısıtlamalarını yıl içinde beklenenden daha erken kaldırdı. Kargo gelirleri, hacimler artmasa da salgın öncesi seviyelerin üzerinde kalmaya devam ediyor. Maliyet tarafında ise bir miktar rahatlama var. Jet yakıtı fiyatları, hala yüksek olmasına rağmen, yılın ilk yarısında ılımlı bir seyir izledi”
Net kârlılığa dönüş, %1,2’lik net kâr marjıyla bile olsa, büyük bir başarıdır. İlk olarak, önemli ekonomik belirsizliklerin yaşandığı bir dönemde elde edilmiştir. İkincisi ise havacılık tarihindeki en büyük zararın (2020-2022 (dahil) için 183.3 milyar dolar net zarar ve bu dönemde ortalama %-11.3 net kar marjı) ardından gerçekleşmiş olmasıdır. Havayolu sektörünün COVID-19 krizine, 2015-2019 dönemi için ortalama net kâr marjının %4,2 olduğu tarihi bir kâr serisinin sonunda girdiği unutulmamalıdır.
“Ekonomik belirsizlikler, bilet fiyatları yüksek yakıt maliyetlerini absorbe etse bile seyahat etme arzusunu azaltmadı. Derin COVID-19 kayıplarından sonra, %1,2’lik bir net kar marjı bile kutlanacak bir şey! Ancak havayollarının yolcu başına ortalama 2,25 dolar kazandığı bir ortamda, zarar gören bilançoları onarmak ve yatırımcılara sürdürülebilir sermaye getirisi sağlamak birçok havayolu için zor olmaya devam edecek.”
Görünüm Etkenleri
Gelirler (%9,7) giderlerden (%8,1) daha hızlı artarak kârlılığı güçlendirmektedir.
Gelir: Sektör gelirlerinin 2023 yılında 803 milyar dolara ulaşması beklenmektedir (2022’ye göre +%9,7 ve 2019’a göre -%4,1). 2023’te 34,4 milyon uçuşluk bir envanterin mevcut olması beklenmektedir (2022’ye göre +%24,4, 2019’a göre -%11,5).
Yolcu gelirlerinin 546 milyar dolara ulaşması bekleniyor (2022’ye göre +%27, 2019’a göre -%10). COVID-19 kısıtlamalarının tüm büyük pazarlarda kaldırılmasıyla birlikte, sektörün yıl ilerledikçe güçlenen yolcu trafiğiyle birlikte 2019 yılı gelir yolcu kilometresi (RPK) seviyesinin %87,8’ine ulaşması bekleniyor. Birçok pazardaki yüksek seyahat talebi, 2023 yılında 2022 seviyelerine kıyasla beklenen %1,1’lik mütevazı düşüşle (2022’deki %9,8 ve 2021’deki %3,7’lik artışların ardından) getirileri güçlü tutuyor.
Verimlilik seviyeleri yüksek olup, 2023 yılı için beklenen ortalama yolcu yük faktörü %80,9’dur. Bu oran, %82,6’lık 2019 rekor performansına çok yakındır.
IATA’nın Mayıs 2023 yolcu anketi verileri iyimser görünümü desteklemekte; yolcuların %41’i önümüzdeki 12 ay içinde bir önceki yıla göre daha fazla seyahat etmeyi, %49’u ise aynı düzeyde seyahat etmeyi beklediklerini belirtmiştir. Ayrıca, katılımcıların %77’si halihazırda pandemi öncesindeki kadar veya daha fazla seyahat ettiklerini belirtmiştir.
Kargo gelirlerinin 142,3 milyar dolar olması bekleniyor. Bu rakam 2021’deki 210 milyar dolar ve 2022’deki 207 milyar dolardan keskin bir düşüş gösterse de, 2019’da kazanılan 100 milyar doların oldukça üzerinde. Getiriler iki faktörden olumsuz etkilenecektir: (1) Yolcu kapasitesinin artırılmasıyla kargo için mevcut göbek kapasitesinin otomatik olarak artması ve (2) enflasyonla mücadele için alınan ekonomik soğutma önlemlerinin uluslararası ticaret üzerindeki potansiyel olumsuz etkileri. Getirilerin bu yıl %28,6’lık bir düşüşle düzelmesi bekleniyor, ancak yine de tüm tarihsel karşılaştırmalara göre yüksek kalmaya devam ediyor. Getiri artışlarının 2020’de %54,7, 2021’de %25,9 ve 2022’de %7,4 olarak kaydedildiğini hatırlatalım.
Giderlerin 781 milyar $’a çıkması bekleniyor (2022’de +%8,1 ve 2019’da -%1,8).
Jet yakıtı maliyetlerinin 2023 yılında ortalama 98,5 $/varil olması ve toplam yakıt faturasının 215 milyar $ olması beklenmekte. Bu rakam daha önce beklenen 111.9 $/varil (Aralık 2022) ve 2022’de yaşanan 135.6 $’lık ortalama maliyetten daha ucuz.
Yüksek ham petrol fiyatları havayolları için abartılı olmuştur çünkü crack spread (ham petrolün jet yakıtına rafine edilmesi için ödenen prim) 2022 yılı için ortalama %34’ün üzerinde gerçekleşmiştir ki bu da uzun dönem ortalamasının önemli ölçüde üzerindedir. Sonuç olarak yakıt, toplam giderlerin neredeyse %30’undan sorumluydu. Son aylarda crack spread daralmıştır ve tüm yıl için ortalama crack spread’in %23 civarına düşmesi beklenmektedir ki bu da tarihsel ortalama orana daha yakındır. Yakıt maliyetleri ortalama maliyet yapısının %28’ini oluşturacaktır ki bu oran 2019’daki %24’lük oranın hala üzerindedir.
Yakıt dışı giderler, enflasyonist baskılara rağmen havayolları tarafından iyi bir şekilde kontrol edilmiştir. Sabit maliyetlerin daha geniş bir faaliyet ölçeğine dağıtılmasıyla birlikte, yakıt dışı birim maliyetlerin kullanılabilir ton kilometre (ATK) başına 39 sente düşmesi beklenmektedir. Bu rakam 2022’ye (41,7 cent/ATK) kıyasla %-6,4’tür ve COVID öncesi seviyelere geri dönüşe işaret etmektedir. Yakıt dışı toplam maliyetlerin 2023 yılında 565 milyar dolara ulaşması beklenmektedir.
Riskler
Ekonomik ve jeopolitik ortam, görünüm açısından çeşitli riskler barındırmaktadır. 803 milyar $ gelir ve 781 milyar $ gider arasında sadece 22,4 milyar $ faaliyet kârı (%2,8) ile sektörün kârlılığı kırılgandır ve bir dizi faktörden (olumlu ya da olumsuz) etkilenebilir.
Özellikle şu hususlar göz önünde bulundurulmalıdır:
Enflasyonla mücadele önlemleri farklı piyasalarda farklı oranlarda olgunlaşmaktadır. Merkez bankaları, ekonomileri resesyona sürüklemekten kaçınırken enflasyon üzerinde maksimum soğutma etkisi yaratacak faiz oranları için en iyi seviyeleri ayarlamaktadır. Faiz artışlarının erken ya da daha düşük bir seviyede sona ermesi, piyasaları daha güçlü bir yılsonu görünümü için teşvik edebilir. Aynı şekilde resesyon riski de devam etmektedir. Resesyonun iş kayıplarına yol açması halinde sektörün görünümü olumsuz yönde değişebilir.
Ukrayna’daki savaş çoğu havayolu şirketinin kârlılığı üzerinde büyük bir etki yaratmıyor. Şu anda beklenmeyen bir barış, daha düşük petrol fiyatları ve hava sahası kısıtlamalarının kaldırılması veya hafifletilmesinden kaynaklanan verimlilik ile maliyet iyileştirmeleri potansiyeli taşıyabilir. Ancak gerilimin tırmanması, küresel havacılık için olumsuz sonuçlar doğurabilir. Halihazırda daha geniş çaplı jeopolitik gerilimler uluslararası ticaret üzerinde baskı yaratmaktadır ve bu tür gerilimlerin tırmanması sektörün görünümü açısından aşağı yönlü bir risk teşkil etmektedir.
Tedarik zinciri sorunları küresel ticareti ve işleri etkilemeye devam ediyor. Tedarik zincirleri, mevcut jeopolitik gerilimlerin ve COVID-19 sırasında yaşanan zorlukların neden olduğu esneklik boşluklarını doldurmak için değişiyor. Havayolları, uçak ve motor üreticilerinin çözemediği uçak parçaları tedarik zinciri kırılmalarından doğrudan etkilenmiştir. Bu durum, yeni uçakların teslimatını ve havayolu şirketlerinin mevcut filolarını muhafaza etme ve kullanma kabiliyetlerini olumsuz etkilemektedir.
Düzenleyici maliyet yükleri, giderek daha müdahaleci hale gelen düzenleyiciler nedeniyle artma riski altındadır. Özellikle sektör, giderek daha cezalandırıcı hale gelen yolcu hakları rejimleri ve bölgesel çevre girişimleri için artan uyum maliyetleriyle karşı karşıya kalabilir.
Bölgesel Değerlendirme
Küresel havayolu sektörünün 2023 yılında kârlılığa dönmesi beklenirken, bölgeler arasındaki finansal performans çeşitliliğini koruyor. Olumlu haber şu ki, tüm bölgelerin bu yıl kâr elde etmesi beklenmese de, 2020’nin COVID ile ilgili derinliklerinden itibaren tüm bölgelerde sektör finansalları iyileşiyor.
Kuzey Amerika Taşıyıcıları
| 11,5 milyar dolar | 9.1 milyar dolar | +%16,5 | +2% | +%16,4 | +%5 |
Kuzey Amerika, finansal performans açısından öne çıkan bölge olmaya devam etmektedir. Tüketici harcamaları, hayat pahalılığı baskılarına rağmen güçlü seyretmeye devam ederken hava yolculuğuna olan talep de güçlü seyretmeye devam ediyor; hava yolcusu taleplerinin bu yıl COVID (2019) öncesi seviyesini aşacağı tahmin ediliyor.
Avrupalı Taşıyıcılar
| 5.1 milyar dolar | 4,1 milyar dolar | +%19,6 | -6% | +%18,8 | -2% |
Yaz döneminde yaşanan çeşitli kapasite kısıtlamalarına rağmen, Avrupalı taşıyıcılar 2022 yılında kâra dönmeyi başardı. Bu kârlılık 2023 yılında daha da güçlenecektir. Temel bölgesel riskler Ukrayna’daki savaş, işçi huzursuzluğu ve bazı kilit ülkelerdeki ekonomik performansa ilişkin endişelerle ilgilidir.
Asya-Pasifik Taşıyıcıları
| -6.9$ milyar | -13,5 milyar dolar | +63.0% | -29% | +%48,5 | -26% |
Bölgedeki tüm ekonomilerin COVID seyahat kısıtlamalarını kaldırmasıyla birlikte sektörde toparlanma başlamıştır. Hem yolcu hacimlerinde hem de kapasitede keskin bir artışın 2023 mali sonuçlarına büyük ölçüde iyileşme olarak yansıması ve diğer bölgelerle aradaki farkın daralması bekleniyor.
Orta Doğu Taşıyıcıları
| 2.0 milyar dolar | 1,4 milyar dolar | +20.8% | -7% | +%15,9 | -13% |
Bölgenin 2022’de kârlılığa dönüşü, yolcu yük faktöründe neredeyse yüzde 25 puanlık önemli bir artışla desteklendi ve diğer bölgelerin performansını geride bıraktı. Aynı zamanda, Orta Doğulu taşıyıcılar uluslararası ağlarını hızlı bir şekilde yeniden inşa etmiş ve Mart 2023’te bölgenin uluslararası bağlanabilirliği COVID öncesi seviyesinin %98’ine geri dönmüştür.
Latin Amerika Taşıyıcıları
| -1.4 milyar dolar | -3.9 milyar dolar | +%14,2 | -2% | +%13,5 | -1% |
Yolcu hacimleri hızla toparlanıyor, ancak mali performans bölge genelinde önemli farklılıklar gösteriyor. Bazı havayolu şirketlerinin sağlam karlar elde etmesi beklense de bölge kırmızıda kalmaya devam edecek. Genel olarak, sektörün mali performansının iyileşmeye devam etmesi beklenmektedir, ancak bölgedeki bazı ülkelerdeki zorlu ekonomik koşullar iyileşme hızını azaltmaktadır.
Afrika Taşıyıcıları
| -0,5 milyar dolar | -0,8 milyar dolar | +%30,1 | -11% | +%22,7 | -17% |
Afrika, sektör performansını etkileyen ekonomik, altyapı ve bağlantı zorlukları nedeniyle havayolu işletmeciliği için zor bir pazar olmaya devam etmektedir. Bununla birlikte, bu zorluklara rağmen, bölgede hava yolculuğuna olan talep hala güçlüdür ve bu da sektörün genel karlılığına geri dönüşe doğru devam eden hareketi desteklemektedir.
2022
Sektörün 2022 yılı mali performansındaki iyileşme önceki beklentileri aşmıştır. Sektörün 2022 yılı için net zararının -3,6 milyar dolar olacağı tahmin edilmektedir; bu rakam daha önce tahmin edilen -6,9 milyar dolarlık zarardan (Aralık 2022) daha güçlüdür. Faaliyet düzeyinde, performanstaki büyük farklılığa rağmen, son veriler sektörün vergi öncesi bazda 2022 yılında kâra döndüğüne işaret etmektedir.
©AirlineHaber.com