Başta ülkemiz olmak üzere dünya çapında birçok ülke, iklim değişikliğine ilişkin orman yangınlarındaki artış nedeniyle havadan daha büyük yangın söndürme olanakları sağlamak için baskı altında. Orman yangınlarında yeteri kadar hızlı ve etkili bir söndürme yapılamadığı gerçeği önümüzde duruyor.
Bu baskılar altında mevcut uçakların orman yangınlarıyla mücadele yeteneklerini geliştirmek, yeni uçaklar üretmek veya hızlı müdahale için askeri nakliye uçaklarına takılıp sökülebilir kitler eklemek, dünya çapında bir öncelik haline geldi.
Bu konudaki bazı son gelişmeleri okuyucularımız için derledik.
Airbus A400M askeri nakliye uçağı Kit’i
Airbus’ın A400M nakliye uçağına, çok daha ucuz bir fiyat ile sökülebilir bir yangın söndürme kiti takmak gelişmeye iyi bir örnek. Temmuz ayında üretici, takılıp sökülebilir kitin İspanya’daki askeri nakliye uçağı üzerinde başarılı bir dizi test gerçekleştirdiğini duyurdu.
Testlerin yapıldığı İspanya Hava Kuvvetleri 43. Grubu, Hava İtfaiye operasyonlarında Avrupa yetkilileri ve Ekolojik Geçiş ve Demografik Mücadele Bakanlığı (MITECO) ile iş birliği yapıyor. Testin amacı, uçağın ne hızda ne kadar su dökebileceğini ve kitin uygulanabilir olup olmadığını belirlemekti.
Airbus, kit testi takılı A400M’in 150 feetlik alçak bir uçuşta ve 125 knot (deniz mili) hızda uçarak gün ışığında gerçekleştiğini söyledi. Uçak, 20 ton suyu on saniyeden daha kısa bir sürede boşalttığı görüldü.
Dört motorlu A400M askeri nakliye uçağı, 2013 yılında Fransız Hava Kuvvetleri’nde lansman müşterisi olarak hizmete girdi. Airbus bu uçağı Lockheed C-130 Hercules gibi yaşlanan uçakların yerini alması için üretti. Karşılaştırmak gerekirse, Hercules ve Boeing 747 Supertanker her ikisi de yangınla mücadele için kullanılıyor, 5 ila 25 ton su taşıyabiliyor.
Airbus bu kite, uçakta herhangi bir değişiklik gerektirmeyen bir roll-on/roll-off (RORO) tasarımı diyor. Su, kargo kompartmanındaki sabit bir tankta depolanıyor ve iki kapı ile tutuluyor. Airbus, bu kiti yakın bir gelecekte gece koşullarında da test etmeyi planlıyor.
Embraer MAFFS II
Brezilya’lı uçak üreticisi Embraer, gelişmiş yangınla mücadele görevlerini gerçekleştirmek için kendi üretimi olan 2 jet motorlu nakliye uçağı olan, 26 ton taşıma kapasiteli C-390 Millennium uçağını kullanmak istiyor. Şirket, 5 Eylül’de KC-390 adı altında geliştirilmiş versiyonu olan Modüler Havadan Yangınla Mücadele Sistemi (MAFFS II) için sertifikasyon kapsamında uçuş testlerini tamamladığını duyurdu.
Sistem aynı zamanda bir RORO tasarımı ve yangın söndürmek için 11.300 litre su boşaltabilir. Kit, uçağın kargo bölmesine hızlı bir şekilde monte edilebiliyor.
Embraer, Brezilya Askeri Sertifikasyon Kurumu (IFI) tarafından sertifikalandırılmadan önceki son adım olarak Brezilya’nın Sao Paulo Eyaleti, Gaviao Peixoto’daki tesisinde testleri tamamladı. Embraer, yapılan testlerin, uçuş sırasında su bırakması, düşük hızlarda uçmak için gerekli olan uçuş kalitesi ve manevra kabiliyetinin mükemmel yönlerini gösterdiğini söyledi.
Çin’in Amfibik Su Bombardıman uçağı AG600M
Çin’in AG600 deniz uçağının en yeni versiyonu olan AG600M amfibik su bombardıman uçağı, ilk uçuşunu 29 Ağustos’ta kalkış ve suya iniş olarak yaptı. Çin Havacılık Endüstrisi Kurumu (AVIC) tarafından geliştirilen B-0DCC tescil isimli uçak, Jingmen-Zhanghe Havalimanı’nın karşısındaki Zhanghe Rezervuarından başarıyla havalandı ve 18 dakikalık bir test uçuşunun ardından suya indi.
AG600 ilk uçuşunu 2014 yılında yapması gerekiyordu, ancak 2017 yılına kadar ertelendi. Yeni prototip AG600M çeşitli iyileştirmelerle inşa edildi ve 2023’te yangınla mücadele görevlerine başlaması ve 2025’te pazara girmesi bekleniyor.
Dört adet Dongan WJ-6 Turboprop motoru olan uçağın maksimum kalkış ağırlığı önceki varyanttan oldukça istikrarlı bir artış yapmış. AG600M, 60 tonluk MTOW’a sahip. Alınan bilgilere göre 12 saat havada kalabiliyor ve 50 yolcu taşıyabiliyor.
Aerotime, AG600M su bombardıman uçağının boyutunun tipik amfibi uçaklardan daha büyük olduğunu ve daha çok tek koridorlu Boeing 737 veya Airbus A320’ye benzediğini kaydetti.
Çin devlet medyası CGTN, AVIC’in uçuş sırasında birden fazla test yaptığını ve iyi durumda olduğunu iddia etti.
AB, yangın söndürme uçağı satın alma planlarını hızlandıracak
Avrupa orman yangınları 2022 yazının en kötüsünü yaşadı. Avrupa Birliği’nin Temmuz ayında daha fazla yangın söndürme uçağı satın almak için üreticilerle görüşmelerde bulunduğunu açıklamasından sadece aylar sonra AB, 5 Eylül’de üye ülkelerle tekrar bir araya geldi ve planları hızlandırarak yakında bir filo kurulmasına karar verdi.
Reuters’e göre, AB kriz yönetimi başkanı Janez Lenarciç yaptığı açıklamada, Pazartesi günkü toplantıda AB ülkelerinden bakanların ve Avrupa Komisyonu’nun AB tarafından finanse edilen helikopter alımını ilerletme planlarını tartıştığını söyledi.
“Avrupa düzeyinde kapasite sınırımıza ulaştık. Bazı üye ülkelerdeki ezici orman yangınları bir yardım talebine yol açmadı çünkü, ilgili ülkelerin yardım için yeterli kapasitelerinşn mevcut olmadığını biliyorlardı.”
Şu anda, AB ülkeleri ülkelerindeki yangınlarla mücadeleden sorumludur ve AB’den yalnızca son çare olarak yardım talep edebiliyor. Lenarciç, yeni uçakların üye ülkeler tarafından satın alınacağını ve AB tarafından finanse edileceğini söyledi.
Henüz hiçbir üretici belirlenmemiş olsa da Lenarcic, AB’nin daha fazla amfibi uçak üreteceğini açıkladı.
