Yaklaşık 12.000 yıllık bir tarihe sahip olan Hasankeyf, tarihi nitelik taşıyan bölgelerinin baraj suları altında kalmasıyla sık sık gündemde kendine yer buluyor.
HASANKEYF NEREDE?
Batman’ın bir ilçesi olan Hasankeyf 12 bin yıllık tarihiyle biliniyor. Denizden yüksekliği 520 metre olan Hasankeyf antik kenti güneyinde Midyat sıradağlarını ve kuzeyinde Raman sıradağlarını bulunduran bir vadi içerisinde konumlanıyor. Eski dönemlerde, kayalara oyulu evleri sebebiyle bölgeye Mağaralar Şehri veya Kayalar Kenti anlamını taşıyan Hısnı Keyfa ismi verildi. Osmanlı Dönemi’nde Hısnıkeyf olarak değiştirilen bu isim, zaman içerisinde halk arasında “Hasankeyf” haline geldi.
HASANKEYF’İN TARİHİ
Hasankeyf bölgesi zamanında Yukarı Mezopotamya’dan Anadolu’ya geçişi sağladığı ve Dicle Nehri kenarında yer aldığı için stratejik anlamda önemliydi. Bölgenin MS 2. ve 3. yüzyıllarda Bizanslılar ile Sasaniler arasında el değiştirdiği biliniyor. O dönemlerde bölgeyi Sasanilerden koruyabilmek adına Roma İmparatoru II. Constantius tarafından sınır kalesi inşa ettirildi. İnşası MS. 363 yılına denk gelen kaleyle beraber bölge uzun bir süre Bizans ve Roma egemenliğinde oldu. Uzun süre Süryani piskoposluğunun merkezi olan Hasankeyf, 640 senesinde Halife Ömer ile beraber İslam ordusunun eline geçti. Bir süre Emeviler’in, Abbasiler’in, Hamdaniler’in ve Mervaniler’in elinde olan Hasankeyf Artuklular tarafından 1102 senesinde ele geçirildi.
Artuklular döneminde en parlak dönemini yaşayan Hasankeyf, şehir haline geldikten sonra 1232 senesinde Eyyübiler tarafından ele geçirildi ve 1260 senesinde Moğollar tarafından tahrip edildi. 14. yüzyıl itibariyle Hasankeyf şehir olma özelliğini koruyor olsa da bir daha eski güzel günlerine geri dönemedi. Bir dönem Akkoyunlular’ın, yeniden Eyyübiler’in ve sonra da Safeviler’in denetiminde olan Hasankeyf 1515 yılında ise Osmanlı Devleti topraklarına katıldı. 17. yüzyıl itibariyle ticaret yolları değiştiği ve savaşlar nedeniyle ticaret durakladığı için Hasankeyf şehir olarak önemini kaybetti. 1990 senesinde Batman’ın il olmasıyla beraber Hasankeyf buraya bağlı bir ilçe haline geldi.