İsmail AKIN
Uğur AKAGÜNDÜZ
Mustafa SARIİPEK
Ali Ekber ŞEN
İthalatçıların ve ihracatçıların önemli kapısı gümrüklü liman sahalarında hizmet ücretleri çoğunlukla döviz olarak ödeniyor. İş dünyası ise şirketler için ağır bir yük getiren liman hizmetleri için yeni bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu düşünüyor.
Ankara Gümrük Müşavirleri Derneği Başkanı Aslıhan Çelebi, dört yıldır Ulaştırma Bakanlığı ile birlikte konuyla ilgili çalışmalar yürüttüklerini belirterek şöyle konuştu: Liman masrafları gerçekten çok yüksek. Fakat limancılar da, ‘Yurt dışı ile karşılaştırdığınız zaman bizimki yüksek değil. Biz de onları baz alıyoruz’ diyorlar ama bizdeki döviz kurları da çok oynak olduğu için firmalarda önünü göremiyor” diyor.
TARİFE ÇIKTI UYGULANAMADI
Ulaştırma Bakanlığı’nın gümrüklü liman sahalarında hizmet ücretleri ile ilgili bir tarife çıkarttığını ancak uygulamadığını belirten Ankara Gümrük Müşavirleri Derneği Başkanı Çelebi, “Türkiye’de her şey TL ile. Normalde limandaki ücretler de TL olmalı. Döviz kurundan olması çok sıkıntılı bir durum. 2 bin dolarlık bir mal getirsen, liman masrafı 2 bin 500 dolar çıkıyor.
Ticaret Bakanlığı bu konu üzerinde ciddi anlamda çalışıyor. Aslında devlet olarak da serbest piyasa çok karışmak istemiyorlar. Fakat orta yolda bulamadık. Firmalarla, limancıların oturup kararlaştırması lazım. Ulaştırma Bakanlığı’nın işi aslında bu” diye konuştu.
GİRDİNİN BEDELİNİ TÜKETİCİ ÖDÜYOR
Edirne Genç İşadamları Derneği (EGİAD) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Nil Sirel, dolardaki artışın iş insanlarının ürün maliyetlerini yükseltiğini hatırlatarak, şu ifadeleri kullandı: Çin’den ithal ettiğimiz ürün burada üretim yapan şirketlere maliyetine ilave oluyor. Devlet bir noktada gelirini artırdı ama maliyet olarak firmaya bindirdi ve bu da onun satış potansiyelini azalttı. Çünkü firma bunu Avrupa Birliği’ne satacak. Fakat orada bir talep daralması var. Şimdi bu denge nasıl sağlanacak? Esas sorun aslında budur. İthalatçıya yapılan her türlü dolar girdisinin bedeli tüketicilerin cebinden çıkıyor”
ÖDEMELERİN GEÇ ÖDENMESİ BÜYÜK SORUN
İthalat ve ihracatçılar da gümrüklü liman sahalarında hizmet ücretlerini döviz olarak ödemekten son derece şikayetçi. Döviz ile ödeme yapılmasının şirketlere ağır yük getirildiği belirten Ankara’da faaliyet gösteren 28 yıllık gümrük müşaviri Ali Rıza Özay, “Aslında navlun (ulaşım yolu ile yapılan taşıma hizmetine ödenen bedel) harici her şey TL olarak faturalandırılabilir. Ülkemizdeki tek sıkıntı ödemelerin anında değil geç ödenmesi. Dolar ödeyip TL faturası kesen şirketler geç ödeme karşısında kar etmeyi bırakın zarar ediyorlar” dedi.
NAKLİYE ÜCRETİ DÖVİZ KESİLMEZSE ŞİRKET BATAR
Müşavirliğinin yanı sıra nakliye işi ile de uğraşan Özay sözlerini şöyle sürdürdü:
“Dolar ödeyip müşterinize TL fatura kesip paranızı alamazsanız dövize gelecek zamla kar değil zarar edersiniz. Bu durum en fazla nakliye konusunda yaşanıyor. İthalatçı da ihracatçı da parayı geç ödemek konusunda hevesliler. Bugün işi yapayım, sana 60 gün sonra ödemeye yapayım diyor. Bu durum Cumhurbaşkanlığı kararnamesi yapılırken çok konuşuldu. Mecburen nakliyecilik istisna tutuldu. Nedeni de bu. Nakliye döviz olarak kesilmezse şirket batar.”
MALİYET HESAPLARI ALT-ÜST OLUYOR
Mersin Gümrük Müşavirleri Derneği Başkanı Hüseyin Sarıdağ ise konuyla ilgili ortaya çıkan maliyetlerin inanılmaz olduğunu söyledi. Sarıdağ, “Mersin limanını ele alırsak neredeyse sadece Türkiye’nin değil Orta Doğu’nun dünyaya açılan kapısı sayılır ama buradaki ücretlerin dolar üzerinden belirlenip tahsil edilmesi ve kurdaki dalgalanmalar maalesef maliyet hesaplarını da alt üst etmektedir. Kısacası, hizmetler Türkiye’de yapılıyorsa ve millilikten bahsediliyorsa ücretlerin de Türk lirası olarak belirlenmesi gerekmektedir. İkincisi de rekabet ortamı yaratılmalıdır” ifadelerini kullandı.