Euronews Türkçe’ye konuşan insan hakları hukukçusu Avukat Kurtuluş Baştimar, başvuruların Birleşmiş Milletler Keyfi Tutuklamalar Çalışma Grubu tarafından ‘sistematik hak ihlali’ olarak değerlendirdiğini ve iç hukuk yollarını tüketme gerekçesini şart koşmadan kabul edildiğini söyledi.
Türkiye’de adli yargılamaları sonucu ceza almış 8 kişi adına başvurunun yapıldığını belirten Baştimar, şöyle konuştu:
- Komite, Türkiye’de özgürlüğü keyfi bir şekilde elinden alınan binlerce insanın durumu ile ilgili son derece önemli karara imza attı.
- Başvuranlar arasında By-Lock kullandığı iddiası ile, Bank Asya’ya para yatırdığı ve derneklere üye olduğu gerekçesi ile tutuklanmış insanlar var.
-
Komite bu kararı ile bunların tutuklamak ve insanları özgürlüğünden alıkoymak için yeterli bir sebep olarak kabul etmedi.
-
Bu suçlamalar her ne kadar yerel mahkemeler tarafından suç olarak yorumlansa da Komite bu suçlamaları ifade özgürlüğünün bir şekli, örgütlenme hakkının kullanılması olarak yorumladı.
KOMİTE İÇ HUKUK YOLLARININ TÜKENMESİ ŞARTINI ARAMIYOR
BM Keyfi Tutuklamalar Çalışma Grubu’nun, tutuklamaların ve gözaltlıların keyfi olup olmadığını, uluslararası hukuka uygun olup olmadığını denetleyen uluslararası bir kuruluş olduğunu hatırlatan Baştimar, sözlerine şöyle devam etti:
- Ülkemizde avukatlar keyfi tutuklamalar için AİHM’e başvuruyorlar. Ancak AİHM çok uzun yıllar alan ve iç hukuk yollarının tüketilmesi şartını katı bir şekilde uygulayan bir mahkeme.
-
BM Çalışma Grubu ise, AİHM gibi iç hukuk tüketme şartı aramaz başvuruların kabulünde. Yani iç hukuk yolu tüketmeden, Anayasa Mahkemesi’ne başvurmadan BM Keyfi Tutuklamalar Çalışma Grubuna başvurabilirsiniz.
-
AİHM ise, keyfi tutuklamalar ile alakalı kararları çok uzun yıllar sonra açıklarken, BM Keyfi Tutuklamalar Komitesi çok hızlı ve kısa sürede başvuruları karara bağlıyor.
Çalışma Grubunun gerekçeli kararının iki ay içinde açıklanması bekleniyor.
BM İnsan Hakları Komitesi, 28 Mayıs 2019 tarihli kararında “FETÖ üyesi” oldukları gerekçesiyle 2017 yılında Malezya’da gözaltına alınarak Türkiye’ye getirilen akademisyen İsmet Özçelik ile Time International School Müdürü Turgay Karaman’ın özgürlüklerinin ihlal edildiği kararını vermişti.
Bu kişilerin serbest bırakılması çağrısı yapan Komite, Ankara’ya kararın uygulanması için 180 gün süre vermişti. Ancak, bu kararlar Türkiye tarafından uygulanmamıştı.