Sempozyumun yararlı sonuçlar doğurması temennisinde bulunan Bakan Tunç, Türkiye’nin son 21 yılda temel hak ve özgürlükleri güçlendiren, hukuk devleti ilkesini tahkim eden anayasal ve yasal ‘sessiz devrim’ niteliğinde önemli reformlara sahne olduğunu kaydetti. Bakan Tunç, son yıllarda eskiyen temel kanunların tamamını yenileyerek çağın ihtiyaçlarına uyarladıklarını, adliye teşkilatının fiziki kapasitesini, teknik altyapısını güçlendirdiklerini, bilişim teknolojilerini yargının hizmetine sunduklarını belirtti. Ayrıca, hem ceza, hem de hukuk alanında alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerini devreye aldıklarını vurgulayan Tunç, yargının insan kaynağını iki katından fazla artırarak bu alandaki kapasiteyi güçlendirdiklerini söyledi.
Bakan Tunç, tüm bu iyileştirmelere rağmen çeşitli sebeplerle artan iş yükü nedeniyle uzun yargılamaların önüne geçebilmek, adil ve etkin işleyen bir yargı sistemi için de gerek yasal gerekse uygulamaya dönük tedbirler almaya devam etmeleri gerektiğini kaydetti.
Türkiye’nin bir hukuk devleti olduğunu vurgulayan Bakan Tunç, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Yargıtay’ın eğitici ve liderlik rolünü verimli ve kaliteli bir şekilde yapmasının yolu kararların yazım kalitesini artırmasından geçmektedir. Kararların yazım kalitesi kendisini kararın gerekçesinde gösterir. Karar gerekçesi ne kadar ilgili ve yeterli olursa kararın da yazım kalitesi o denli yükselir. Bilindiği üzere kararların gerekçeli olması, adil yargılama hakkının en önemli unsurunu oluşturmaktadır. Kararların gerekçesinin yeterli ve doyurucu olması; kararların alt derece yargı organlarına yol göstermesinin yanında, tarafların gerekçeli karar hakkının da yerine getirilmesine katkı sağlayacaktır. Yargıtay’ın bu alanda sürdürdüğü çalışmalar, yazım kalitesinin belirli bir standarda ulaşmış olmasına, her bir gerekçeli karar için toplumda, ‘adalet var’ düşüncesinin yerleşmesine önemli katkı sunacaktır.”
ADİL YARGILANMA HAKKI
Adil yargılanma hakkının bir diğer unsurunun ülke çapında yaşanan benzer olaylara yargı organlarınca benzer kararların verilmesi olduğunu belirten Bakan Tunç, “Aynı olaya ülkenin farklı yerlerinde makul bir sebep yokken farklı karar verilmesi tarafların adil yargılanma hakkını ihlal edecektir. Aynı zamanda bu durum toplumda adalete olan güveni zedeleyecektir. İşte Ülke çapında içtihat birliğini ve tutarlılığını sağlayacak tek mercii Yargıtay’dır. Yargıtay’dan, derece mahkemelerinin kendi arasındaki uyumu ve istikrarını sağlayarak toplumdaki adalet duygusunun yerleşmesine içtihatları aracılığıyla katkı sunması beklenmektedir” diye konuştu.
MAKUL SÜREDE YARGILAMA
Makul sürede yargılanma hakkına da değinen Bakan Tunç, “Geç verilmiş bir karar doğru olsa, taraflar hakkına kavuşsa bile gerçek anlamda adaleti yerine getirmiş olmaz. Çünkü süreç geciktikçe kişilerde, ‘acaba hakkıma kavuşamayacağım mı’ endişesi belirir, kişiler ruhen yorulur, yıpranır. Aynı zamanda karar geciktikçe ‘kişinin yaptığı yanına kar kaldı’ algısı toplumda oluşabilir. Tüm bu durumlar adil yargılanma hakkını olumsuz etkiler. Tarafların ve hatta tüm toplumun adalete güvenini zedeler. İşte bu kapsamda makul sürede yargılanma hakkının ihlal edilmemesi çok önemlidir. Ancak şuna işaret etmeliyim ki; esas olan hızlandırılmış yargı değil, adaletin tecellisini ve adalet terazisinin doğru tartmasını sağlayacak makul sürede soruşturmaların ve yargılamaların tamamlanmasıdır. Çünkü adil olmayan ancak hızlı verilmiş bir kararın da bir anlamı olmayacaktır. Adalete katkısı olmayacaktır. Önemli olan en makul sürede adil bir karara ulaşmaktır. Yargıda hedef süre uygulamasına uyulması Makul sürede yargılanma hakkı açısından büyük önem arz etmektedir” dedi.
UZLAŞMA KONUSUNDA BAKANLIK OLARAK DESTEK VERMEYE HAZIRIZ
Son olarak uzlaşmanın önemine dikkat çeken Bakan Tunç, “Ekonomik ve sosyal ilişkilerin giderek karmaşık hale gelmesi, bilimsel ve teknolojik gelişmelerin yol açtığı yeni uyuşmazlıklar, yargı sistemimizde ihtisaslaşmayı zorunlu kılmaktadır. Son yıllarda tüketici, aile, çocuk, iş, kadastro, bilişim suçları, fikri ve sınai haklar hukuk ve ceza mahkemeleri kurulmuş, bundan sonra da ihtiyaca göre ihtisas mahkemelerinin sayısının artması önem arz etmektedir. İhtiyaç duyulan alanlarda gecikmeksizin kurulacak yeni ihtisas mahkemeleri adalete güvenin artmasına, hukuk güvenliği ilkesinin güçlenmesine ve sonuçta, yatırım ortamının iyileştirilmesine katkı sağlayacak, bu da ülkemizin, milletimizin refahına yansıyacaktır. Bu nedenle Yargıtay’ın daireleri arasında olsun, ilk derece mahkemelerinde olsun uzmanlaşmanın önemli olduğuna inanıyorum. Bu kapsamda atılacak tüm adımlara Bakanlık olarak destek vermeye hazır olduğumuzu belirtmek istiyorum” dedi.
KAYNAK-SABAH