Sigarayı bırakma yazı dizimizin ilk iki bölümünde sigaranın hem sağlığımıza hem de ekonomimize verdiği zararlardan, koronavirüsle doğrudan bağlantısından ve psikolojik bağımlılıktan kurtulmak için Allen Carr yönteminden bahsettik. Ancak tabii ki sigarayı bırakmanın tek yöntemi bu değil. Sağlık Bakanlığı ve Yeşilay uzun yıllardır sigaraya karşı büyük mücadele veriyor. ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı, birakabilirsin.org sitesi ve hastanelerdeki sigarayı bırakma poliklinikleri sigaradan herkesin bir an önce kurtulabilmesi için çalışıyor. Peki buralarda nasıl uygulamalar var? Onlar ne öneriyor?
İLK ADIM TEST
İstanbul Tıp Fakültesi Sigarayı Bırakma Polikliniği’nde görev alan Dr. Onur Şimşek uyguladıkları yöntemleri şöyle anlattı: “Bize başvuran hastanın bağımlılık seviyesini ölçmek için bir test uyguluyoruz. Bu testte ‘Sabah kalktıktan kaç dakika sonra sigara içiyorsunuz?”, “En vazgeçemediğiniz sigara saati hangisi?”, “Kütüphane gibi sigara içmenin yasak olduğu yerlerde ne sıklıkla dışarı çıkıp içiyorsunuz?” gibi sorular bulunuyor. Bu testin ardından hastadan akciğer solunum fonksiyon testine yönlendiriyoruz. Ardından kişiye psikolojik yönlendirme, nikotin bandı ya da ilaç tedavisi uyguluyoruz. Sık aralıklarla hastayı görüyoruz. Süreç altı aya kadar uzayabiliyor. Amacımız en kısa zamanda sigarayı bıraktırabilmek.
‘İLAÇ FAYDALI AMA KARARLILIK LAZIM
İlaç tedavisi faydalı bir yöntem ama iş kafada bitiyor. Nikotin bandı ya da ilaç tedavisiyle çok kişi sigarayı bırakıyor ancak psikolojik bağımlılık bitmediyse yeniden içiyor. İlaç tedavisine başlamadan önce kararlı olmaları gerekiyor.”
SİGARA BIRAKTIRAN HAT
Sağlık Bakanlığı bünyesindeki ALO 171 hattı sigarayı bırakmak isteyenler için ücretsiz danışmanlık hizmeti veriyor. Görevliler sigarayı bırakmak isteyen kişileri düzenli olarak arayıp bırakıp bırakmadığını ve yeniden yardıma ihtiyaç olup olmadığını kontrol ediyor.
GÜN BELİRLEYİN, EVİ TEMİZLEYİN
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Zeki Kılıçaslan yıllardır hastalarına önerdiği sigarayı bırakma yöntemlerini şöyle sıralıyor:
- Eğer evliysek eşimizle birlikte bırakmamız çok faydalı olur.
- Sigara içilen ev kirlidir. Perdeye halıya siner. Sigarayı bırakmadan önce evimizi temizliyoruz. Nevresimlerimizi değiştiriyoruz.
-
Bir gün belirliyoruz. O gün sigarayı bırakacağımıza dair karar alıyoruz.
-
Azaltarak bırakma yanılgısına düşmemek lazım. Sigarayı tümüyle bırakmak çok daha kolay bir yöntem.
-
Herkes kendisinin zayıf anını bilmeli. Hangi anda daha çok sigara istiyorsa ona göre tedbirini almalı. Örneğin yemekten sonra kısa bir yürüyüşe çıkılabilir, akla geldiği anda su içilebilir.
-
Sigarayı bıraktıktan sonra bol su içmeli ve spor yapmalı.
BIRAKANLAR ANLATIYOR
· Zeynep Yıldırım (30): 15 senedir günde bir buçuk paket içiyordum. Sabah uyandığımda ağzımda kötü bir tatla uyanıyordum. Bir gün uyandım ve “İçmeyeceğim” dedim. 4 aydır içmiyorum. Eskisi kadar kolay yorulmuyorum. Daha az nefes nefese kalıyorum. Tat duygum yerine geldi.
· Ömer Tozlu (33): 16 yıldır günde iki paket sigara içiyordum. Etrafımdaki herkes çok sigara içmemden şikâyetçiydi. Defalarca bırakmayı denedim ama 3-5 gün geçmeden yine başladım. Bir gün 4. katta oturan arkadaşımın evine giderken nefes nefese kalmam bendeki son nokta oldu. ALO 171 hattından telefonla psikolojik destek aldım. İlaçsız şekilde bıraktım. 9 aydır içmiyorum. Hayatımda verdiğim en doğru kararlardan biri.
· Semiha Alkış (68): 1973 yılında öğrenciyken içmeye başladığım sigarayı 83 yılında evlenince bıraktım. 17 yıl hiç içmedim. İki çocuğum oldu, hiç ağzıma sürmedim. Sonra “Kahveyle, çayla birer tane içeyim” diye düşündüm. Günde üç taneyle sınırladım. Ama sosyal çevre içerisinde “bir tane daha” derken günde 7 taneye çıktı. Sigara sayısının 10’a doğru gittiğini düşündüğüm anda tarih belirledim. 1 Temmuz 2003’te bıraktım. O tarih gelmeden önce etrafımdaki herkese “Eğer sigara içtiğimi görürseniz bana kötü davranın, beni kınayın” diye tembih ettim. Beynimi de o tarihe şartladım ve hiç zorlanmadan bıraktım. Üzerimden büyük bir yük kalkmış gibi oldu, müthiş bir rahatlık hissettim. Şimdi çok daha iyiyim.